علی اکبر مظفری

تنش شوری از جمله تنش های غیر زنده است که با تغییر فرایندهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی، رشد و عملکرد گیاهان را کاهش می دهد. اسید سالیسیلیک به عنوان یک تنظیم کننده رشد گیاهی نقش مهمی در پاسخ به تنش های زنده و غیر زنده در گیاهان دارد. آهن یکی از عناصر ضروری، کم مصرف و کم تحرک برای گیاه است که کاربرد آن به صورت نانو ذرات ممکن است رشد و تحمل گیاهان به تنش های محیطی را بهبود دهد. به منظور مطالعه اثر نانو اکسید آهن و اسید سالیسیلیک بر برخی خصوصیات مورفو-فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توت فرنگی تحت تنش شوری در شرایط درون شیشه ای آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه ی طرح کاملاً تصادفی با تیمار های تنش شوری در سه سطح صفر، 50 و 100 میلی مولار NaCl ، آهن در سه سطح سولفات آهن (27 پی پی ام) و نانو اکسید آهن با غلظت های 08/0 و 8/0 پی پی ام، اسید سالیسیلیک در سه سطح صفر، 01/0 و 05/0 میلی مولار در 3 تکرار انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تنش شوری باعث کاهش خصوصیات مورفولوژیکی (تعداد نوشاخه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، طول ریشه و ماده خشک کل)، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، شاخص پایداری غشاء سلولی (MSI)، محتوای کلروفیل، کاروتنوئید، پروتئین های محلول کل، پتاسیم و آهن شد. همچنین میزان پرولین آزاد، کربوهیدرات های محلول کل، پراکسید هیدروژن (H2O2)، مالون دی آلدئید (MDA)، فعالیت آنزیم های ضد اکسایشی و میزان سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم افزایش یافت. کاربرد 8/0 پی پی ام نانو اکسید آهن در شرایط تنش شوری خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه را بهبود بخشید. تیمار اسید سالیسیلیک نیز باعث بهبود خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی توت فرنگی در شرایط تنش شوری شد و غلظت 05/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک موثرتر بود. کاربرد همزمان نانو اکسید آهن و اسید سالیسیلیک باعث بهبود خصوصیات رویشی و افزایش مقدار ماده خشک کل، محتوای نسبی آب برگ، پایداری غشاء سلولی، پرولین آزاد، کربوهیدرات های محلول کل، پروتئین های محلول کل و فعالیت آنزیم های ضد اکسایش، محتوای کلروفیل و کاروتنوئید، پتاسیم و آهن در توت فرنگی شد. همچنین کاربرد همزمان این ترکیبات محتوای پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدئید، سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم را در توت فرنگی کاهش داد و به مقاومت گیاه کمک نمود. کاربرد نانو ذرات آهن و اسید سالیسیلیک در شرایط تنش، اثرات