علی اکبر مظفری

شوری یکی از مهم ترین تنش های محیطی غیرزنده است، که هر ساله باعث خسارات جبران ناپذیری به تولیدات کشاورزی می شود. بارش محدود، تبخیر و دمای بالا و مدیریت آبی ضعیف در مناطق خشک و نیمه خشک به توسعه ی شوری خاک کمک می کنند. انگور رقم خوشناو یکی از مهمترین ارقام بومی استان کردستان است، که به صورت دیم کشت و کار می شود. برای مطالعه اثر نانو ذرات آهن و سیلیکات پتاسیم بر برخی خصوصیات مورفو-فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی انگور تحت تنش شوری در شرایط درون شیشه ای آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه ی طرح کاملاً تصادفی با تیمار های تنش شوری(NaCl): 0، 50 و 100 میلی مولار ، آهن: سولفات آهن(27 پی-پی ام)، نانوذرات آهن: 08/0 و 8/0 پی پی ام، سیلیکات پتاسیم: 0، 1 و 2 میلی مولار و 4 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش خصوصیات رویشی (تعداد نوشاخه، طول شاخه، تعداد گره، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد ریشه، طول ریشه، حجم ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه، ماده خشک کل)، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، شاخص پایداری غشاء سلولی (MSI)، محتوای کلروفیل، پروتئین محلول کل، پتاسیم و آهن می-شود. همچنین میزان پرولین آزاد، کربوهیدرات محلول کل، پراکسید هیدروژن (H2O2)، مالون دی آلدئید (MDA)، فعالیت آنزیم های ضد اکسایشی و میزان سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم افزایش یافت. کاربرد نانو ذرات آهن در شرایط تنش شوری خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی گیاه را بهبود بخشید. تیمار 8/0 پی پی ام نانو ذرات آهن نتایج بهتری در مقایسه با تیمار 08/0 پی پی ام نشان داد. تیمار سیلیکات پتاسیم نیز باعث بهبود خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی انگور در شرایط تنش شوری شد. نتایج نشان داد کاربرد تیمار 2 میلی مولار سیلیکات پتاسیم باعث محدود شدن طول شاخه و سطح برگ شد و بین تیمار 1 و 2 میلی مولار اختلاف معنی داری مشاهده نشد.کاربرد همزمان نانو ذرات آهن و سیلیکات پتاسیم باعث بهبود خصوصیات رویشی و ماده خشک کل، محتوای نسبی آب برگ، پایداری غشاء سلولی، پرولین آزاد، کربوهیدرات محلول کل، پروتئین محلول کل و فعالیت آنزیم های ضد اکسایش، محتوای کلروفیل و کارتنوئید، پتاسیم و آهن در انگور شد. همچنین کاربرد همزمان این ترکیبات محتوای پراکسید هیدروژن، مالون دی-آلدئید، سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم را در انگور کاهش و به مقاومت گیاه کمک نمود. کاربرد نانو ذرات آ