احمد امانی

یکی از دلایل عمده ارجاع کودکان و نوجوانان به کلینیک های خدمات مشاوره و روانشناختی ، اختلال نافرمانی م قابله جو یانه است. بسیاری از نوجوانان مبتلا به اختلال نافرمانی م قابله جو یانه توانایی کنترل و مهار رفتارهای تکانشگری را ندارند و در حوزه راهبردهای خودمهارگری دارای ضعف هستند . یکی از درمان های موثر برای کار با کودکان و نوجوانان با اختلال نافرمانی م قابله جو یانه طرحواره درمانی هیجانی می باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر تنظیم هیجان و راهبردهای خودمهارگری نوجوانان با اختلال نافرمانی م قابله جو یانه است. طرح پژوهش یک طرح تک آزمودنی از نوع ABA بود که شامل؛ سه خط پایه ، سه دوره درمان و سه دوره پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش نیز شامل تمام دانش آموزان مدارس متوسطه اول شهرستان دالاهو ، شهر ریجاب در سال تحصیلی 1399-1400 بود که پس از بررسی ملاک ها ی ورود و خروج (مانند؛ رضایت آگاهانه ، داشتن اختلال نافرمانی مقابله ای ، و عدم مصرف دارو) ، 6 دانش آموز با روش نمون ه گیر ی هدفمند و با رعایت کامل ملاحظات اخلاقی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند از؛ مصاحبه بالینی نیمه ساختار یافته بر مبنای DSM-5 ، مق ی اس در جه بند ی اختلال نافرمان ی مقابله ا ی ، پرسشنامه تنظیم هیجان برای کودکان و نوجوانان و مقیاس خودمهارگری تانجی. سپس آزمودنی ها 10 جلسه مداخله مبتنی بر طرحواره درمانی هیجانی لیهی را دریافت کردند و پس از جلسات چهارم ، هفتم و دهم توسط ابزارهای پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور پاسخ گویی به سؤالات پژوهش و بررسی فرضیات از شاخص های d کوهن ، درصد داد ه ها ی ناهمپوش ، شاخص تغییر پایا و نمودارهای بصری تحلیل روند ABA استفاده شد. در بررسی نتایج پژوهش مشاهده شد که مداخله انجام گرفته در همه مؤلف ه ها ی پژوهش و در تمام 6 مشارکت کننده در پژوهش ، دارای اثرگذاری بالا و باثبات می باشد. مجموع شاخص های آماری نشانگر اثرگذاری بالا و با ثبات طرحواره درمانی هیجانی بر تنظیم هیجان و راهبردهای خودمهارگری نوجوانان با اختلال نافرمانی م قابله جو یانه در هر 6 مشارکت کننده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت طرحواره درمانی هیجانی بر تنظیم هیجان و راهبردهای خودمهارگری نوجوانان با اختلال نافرمانی م قابله جو یانه اثربخش است