خاک یکی از حساس ترین و حیاتی‌ترین اجزاء محیط زیست محسوب می گردد که نیازمند حمایت های همه جانبه است. لذا، وضع قوانین و مقررات حمایتی در خصوص خاک موجب می گردد تا سلامت نسل حاضر و همچنین نسل های آینده نیز تأمین گردد. ثانیاً؛ آمار مصادیق مجرمانه برعلیه خاک کاهش یابد. از همین رو؛ می بایست، اتخاذ سیاست ها و راهکارهای حمایتی نسبت به خاک، منطبق با اصول و قواعد خاصی باشد و بر اساس همین اصول و قواعد، آسیب های وارده و اقدامات مجرمانه برعلیه خاک مورد شناسایی قرار گرفته و ضمانت اجراهای کیفری و راهکارهای حمایتی مناسب را اتخاذ نمود. بدینوسیله؛ خلأ ها و کم و کاستی های موجود در ابعاد تقنینی، اجرایی و قضایی در خصوص حمایت کیفری از خاک مرتفع گردد. قانونگذار در قانون حفاظت از خاک مصوب ۱۳۹۸؛ در راستای حفاظت و مدیریت بیشتر در حوزه خاک و نیز بهره‌برداری پایدار از این منبع خدادادی اقدام نموده و مفاهیم نوینی را در خصوص حمایت کیفری از خاک مورد شناسایی قرار داده است. اما یکی از ایرادهایی که به سیاست کیفری تقنینی کشور وارد است؛ میزان ناچیز و محدود ضمانت اجراهایی است که در راستای حمایت کیفری از خاک درنظر گرفته شده است. از این جهت؛ بازدارنده بودن آن ها به خوبی تأمین نشده است. درحالی که می بایست به دنبال وضع سیاست های کیفری سنجیده در پرتو سنجه های کیفرگذاری بود و در جهت حمایت کیفری مؤثر از خاک گام برداشت. چراکه؛ بهره مندی از حقوق کیفری از جمله ابزارهای بسیار تاثیرگذار در راستای حمایت کیفری از خاک و حفاظت از آن در مقابل اقدامات آسیب رسان و مجرمانه است. اما با عنایت به وضعیت خاص و ویژه خاک در کشور ما، می بایست، سیاست هایی را اتخاذ نمود که در مقابل اقدامات مجرمانه و آسیب رسان علیه خاک به نحو مؤثری حمایت نمایند. این پژوهش با روش تفسیری_ تحلیلی حمایت کیفری از خاک در نظام حقوقی ایران و نظام حقوق بین‌الملل را مبتنی بر قانون حفاظت از خاک مصوب ۱۳۹۸ و سایر قوانین و مقررات مورد بررسی قرار داده است. از همین رو؛ با وجود ضمانت اجراهای قانونی در قانون حفاظت از خاک و سایر قوانین و مقررات داخلی، همچنان چالش ها و معضلات بسیار جدی در زمینه حمایت کیفری از خاک و به خصوص اقدامات مجرمانه و آسیب رسان توسط اشخاص وجود دارد که در صورت عدم توجه به آن ها مشکلات بسیاری جدی و در بسیاری از موارد غیر قابل جبران خواهد داشت که منجر به نابودی و فرسایش بیش از حد خاک کشور و از بین رفتن توان تولیدی و بالقوه آن خواهد شد.
