کولبری یکی از روش‌های کسب درآمد و امرار معاش در مناطق مرزی غرب ایران است. در این روش برخی از افراد مرزنشین به دلیل نداشتن شغل و سرمایه‌های گذاری خاصی که در سایر مناطق کشور وجود دارند، کالاهای مورد استفاده روزمره مردم را بر روی شانه‌های خود حمل کرده و از کشور عراق وارد شهرهای مرزی ایران می‌کنند. کولبران شهروند ایرانی هستند و مطابق اصل نوزدهم قانون اساسی مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود. علاوه بر قانون مذکور، اسناد و قوانین دیگر نیز، بر رعایت حقوق اولیه شهروندان ایرانی در مسائل مختلف تأکید کرده‌اند. منشور حقوق شهروندی از جمله این اسناد است که تمامی مواد مندرج در آن، بر گرفته از سایر قوانین جاری کشور است و در جای خود الزام‌آور و عدم رعایت آن ضمانت اجرای کیفری و انتظامی خواهد داشت. در این راستا، مقاله پیش‌رو به بررسی رعایت و اعمال آموزه‌های حقوق شهروندی به عنوان حقوق اولیه کولبران به عنوان یک شهروند پرداخته است و درصدد پاسخ به این سوال است که تا چه میزان کولبران در مناطق مرزی از حقوق شهروندی برخوردار هستند؟ در نهایت پس از تحلیل مواد قانونی مربوطه در نظام حقوقی ایران این نتیجه حاصل شد که نه تنها حقوق بنیادین کولبران مانند حق حیات و کرامت انسانی هر لحظه در خطر است، بلکه بسیاری از حقوق بدیهی آنان همچون حق کار شایسته، حق تأمین اجتماعی و حق دادخواهی عادلانه که در کنوانسیون‌های حقوق بشری و نیز در قانون اساسی و قوانین عادی ایران به رسمیت شناخته شده است، رعایت نمی‌شود.
