تحلیل جامعه شناسی آثار ادبی نقش مهمّی در شناخت و تبیین اوضاع اجتماعی هر جامعه ای دارد. «سیمین دانشور» و «نجیب محفوظ» هر دو از بهترین نویسندگان و روشنفکران معاصر ایران و مصر هستند که آثار زیادی در حوزۀ ادبیّات داستانی نوشته اند و به بسیاری از مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مانند: انسداد سیاسی، فقر اندیشه، سلب آزادی، برخورد فرهنگ شرق و غرب، تبعیض، استبداد داخلی، استعمار و استثمار خارجی، جهل و بی سوادی، خرافات و باورهای عامیانه، وضعیّت زنان و... اشاره کرده اند، لذا این پژوهش با تحلیل جامعه شناسی رمان هایی از این دو نویسنده، سعی در تبیین هر چه بهتر اوضاع اجتماعی این دو جامعه دارد.
