عدالت خواهی و ظلم ستیزی از جمله خصوصیات و گرایش هایی است که خداوند به صورت فطری در درون انسان ها به ودیعه گذاشته است و انسان های آزادی خواه به عنوان یک مطلوب و آرمان، به دنبال برقراری عدالت بوده اند و با ظلم و ستم مبارزه نموده اند. شعرا و ادبا با توجه به اینکه در میان مردم و درد آشنای آن ها بوده اند بر اساس شرایط موجود جامعه، به جنبه های مختلف این موضوع پرداخته اند و برای برقراری عدالت و مبارزه با ظلم و ستم متحمل درد، رنج و مشکلات فراوانی شده اند. جمیل صدقی زهاوی یکی از شاعران إحیاء است که برای دفاع از حقوق سیاسی و اجتماعی مردم به پا خاست. دیوان اشعار وی مملو از مضامین سیاسی، اجتماعی و دفاع از حقوق مردم است. قانع از جمله شاعران شهیر ادبیات کُردی است که به خاطر دفاع از حقوق فقرا و مستمندان جامعه به شاعر «چه وساوه کان» مشهور است. با توجه به اینکه این دو شاعر در یک دوره با خصوصیات و ویژگی های سیاسی و اجتماعی مشابهی می زیسته اند، مضامین شعری آن-ها بسیار مشابه است و اوضاع سیاسی و اجتماعی آن دوران سبب شده است که آن ها به مضامین ظلم ستیزی و عدالت خواهی روی بیاورند و از توان شعری خود در این مسیر بهره ببرند. این پژوهش بر آن است که عدالت خواهی و ظلم ستیزی را در ابعاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، در دیوان اشعار جمیل صدقی زهاوی و محمد کابلی مریوانی بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی بررسی کند و افکار و اندیشه های آنان در مورد عدالت و عکس العمل آن ها در مورد ظلم و ستم و نابرابری را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. کلمات کلیدی: ادبیات تطبیقی، عدالت خواهی، ظلم ستیزی، جمیل صدقی زهاوی، محمد کابلی مریوانی.
