قنات یک سازه آبی پایدار با پیشینه ای چند هزار ساله در ایران می باشد. حفر قنات در مناطق گرم خشک ایران که میزان آب های سطحی آن و همچنین میزان نزولات آسمانی آن کمتر است، رواج بیشتری داشته است. سبزوار یکی از شهرهای استان خراسان رضوی است که دارای آبادی های زیادی می باشد. آب همیشه یکی از اصلی ترین عوامل امکان دهنده ی شکل گیری آبادی ها شناخته می شود. به علت نبود آب های سطحی همیشگی و قابل استفاده برای شرب و کشاورزی و عدم بارش کافی نزولات آسمانی، در منطقه ی مورد بررسی، آب مورد نیاز روستاها تنها به وسیله ی حفر قنات قابل تامین بوده. از رونق قنات های سبزوار در کتاب تاریخ بیهقی ذکر شده «اگر آب این قنات ها را در منطقه ای بر هم سوار کنیم آب آن به اندازه ای زیاد خوا هد بود که می توان در آن کشتیرانی کرد». قنات که روزگاری باعث آبادانی منطقه سبزوار (روستا وشهر) بوده، امروزه به علت بی توجهی قالبا نابود و یا دچار تخریب های جدی شده. دراین نوشتار برآنیم تا با مطالعه میدانی، کتابخانه ای و توصیف و تحلیل نقش قنات در این منطقه، به بازشناخت مختصری از قنات، بررسی تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم قنات بر شکل گیری روستاهای منطقه سبزوار، معرفی قنات به عنوان یک سازه آبی پایدار و ماندگار، بررسی مشکلات امروزه بر اثر بی توجهی به قنات و نادیده گرفتن آن ( پایین آمدن سطح آب های زیرزمینی، کاهش سطح زیرکشت، متروکه شدن روستاها و...) وهمچنین بررسی راهکارهای موجود برای بهبود وضع کنونی بپردازیم
