از عوامل مهم و موثر در طراحی شهرها، اقلیم است. به گونه ای که تاثیر آن در تمام تار و پود بافت شهری، بناها و عناصر معماری داخلی فضاها دیده می شود. در ایران معماری بناها و شهرها در اقلیم گرم و خشک یکی از بارزترین نمودهای تاثیر اقلیم بر فرم و شکل گیری شهر و بناهاست. در این مقاله شهر نایین در حاشیه کویر به عنوان نمونه ای از این اقلیم برگزیده شده و با روش توصیفی و تحلیلی تاثیر عوامل مهم اقلیمی در بخش های مختلف این شهر کهن بررسی شده است. هدف از این پژوهش درک دلایل استفاده از عوامل مختلف معماری در طراحی بناهای نایین می باشد. نتایج نشانگر آن است که عوامل اقلیمی بر ساختار معماری و شهرسازی نایین تاثیرگذار بوده-اند. از جمله این عوامل می توان به موارد ذیل اشاره نمود: تاثیر باد بر جهت گیری کلی بافت شهر و چگونگی بهره-گیری مثبت از بادهای کویری جهت آسایش اقلیمی در فضاهای داخلی، تاثیر گرد و خاک بر فرم گیری بافت و استقرار بناها در کنار یک دیگر، تاثیر تابش آفتاب در فصول مختلف سال بر پلان بناها و تاثیر مصالح بومی خاک و خشت در آسایش دمایی فضاهای داخلی.
