گردشگری ماجراجویانه یکی از مهیج ترین و مهم ترین بخش های صنعت گردشگری می باشد. توسعه ی ورزش های ماجراجویانه باعث بالا بردن میزان تفریح و سلامت جامعه و جذب گردشگران ورزشی داخلی و خارجی می شود و در نتیجه باعث رونق اقتصادی کشور و ایجاد اشتغال دائمی برای جوانان و منبعی مهم برای ارز آوری و توسعه ی فرهنگی و اقتصادی مناطق مستعد گردشگری ماجراجویانه خواهد شد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف نحوه شکل گیری توسعه ی ورزش های ماجراجویانه در کشور انجام گرفت، روش پژوهش از نوع ترکیبی و از طرح اکتشافی متوالی (کیفی و کمی) استفاده شد. در فاز اول روش کیفی با استفاده از تحلیل مضمون و در فاز دوم روش کمی با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری انجام گرفت. جامعه آماری شامل قهرمانان و مربیان ورزش های ماجراجویانه و مدیران تورهای طبیعت گردی و زیپ لاین ها در سطح کشور بود (N=23). ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته با مشارکت کنندگان بود برای اطمینان از قابلیت و اعتبار یافته های تحقیق، محقق سعی کرد از بررسی اعضا استفاده کند. بنابراین برخی از مقوله ها و مفاهیم اصلی به شرکت کنندگان بازگردانده شد و نظرات آنها پرسیده شد. طبق یافته های پژوهش 7 مقوله اصلی (عوامل مدیریتی، عوامل زیر ساختی، عوامل فرهنگی و اجتماعی، عوامل مالی و اقتصادی، ویژگی های طبیعی، عوامل حمایتی و پشتیبانی و احداث پارک های ماجراجویانه) و 17 زیر مقوله استخراج و شناسایی شدند و از روش مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شد و سطوح شکل گیری مشخص گردید همچنین بر اساس نمودار میک مک میزان اثرپذیری و اثر گذاری این عوامل تعیین شد. در نهایت عوامل مدیریتی، عوامل زیرساختی، عوامل مالی و اقتصادی، عوامل فرهنگی و اجتماعی و عوامل حمایتی و پشتیبانی به عنوان متغیرهای تأثیرگذار و همچنین احداث پارک های ماجراجویانه به عنوان متغیر تأثیرپذیر شناسایی شدند. بنابراین نتایج نشان دهنده ی آن است که سازمان های متولی ورزش کشور و گردشگری باید با دید وسیع تری به عوامل تأثیرگذار بر توسعه ورزش های ماجراجویانه بنگرند و برای رفع نواقص و کاستی ها گام های اساسی را براساس یافته های استخراج شده بردارند.
