معماری ایرانی با پیشینه ای درخشان در تمدن اسلامی، امروزه در بحران هویت قرار گرفته است. انواع سبکها و روشها در معماری معاصر ایران به چشم می خورد. مبانی نظری و فکری معماری اسلامی در کمتر اثری جلوه گر بوده و بسیاری از ساختمانها یا بر مبنای تفکرات انحرافی در معماری غربی طراحی شده اند یا برداشتها و الهاماتی منحرفانه از سبکهای معاصر غربی هستند. نکته مهم بی توجهی بخش اعظم طراحان به تفاوتهای بنیادین مبانی فکری معماری ایرانی (با مولفه های اسلامی) و معماری غربی می باشد. تفاوتهایی که ریشه در ساختار اعتقادی، فرهنگی و مذهبی داشته و بی توجهی به آن باعث بی هویتی در اغلب آثار معماری معاصر شده است. در این نوشتار ابتدا در خصوص هویت و بحران حاکم بر هویت معماری ایران بحث شده و در ادامه تفکرات و اندیشه های فرانوگرایی (پست مدرنیستی) دنیای غرب و ریشه های آن بهمراه جایگاه و خاستگاه این اندیشه در مقایسه با دیدگاه اسلامی مورد نقد و ارزیابی قرار می گیرد. در نمونه موردی، بخشی از بناها و ساختمانهای تهران که بر مبنای سبک و شیوه پست مدرن طراحی شده اند؛ معرفی و تحلیل و بررسی می گردد. تحلیل و بررسی بر اساس رابطه صورت و معنا انجام شده است. سوال این بخش بر این مبنا است که آیا حداقل ویژگیهای ساختاری و محتوایی پست مدرنیسم مورد ادعای غربی در این طراحی ها رعایت شده است یا صرفاً نمادی ظاهری از این سبک در معماری ایران(نمونه موردی: معماری تهران)رواج یافته است؟ نتایج نشان می دهد، تعداد مهمی از این ساختمانها فاقد یک معنا و مفهوم حقیقی و تعالی بخش بوده و صورتها و کالبد آنها نیز در نتیجه بجا، شایسته و مناسب نیست. روش تحقیق: ابتدا تعاریفی از هویت و بحران هویت در معماری ارائه و به روش تطبیقی و تحلیلی مبانی نظری و تفکرات پست مدرنیستی غرب نقد و ارزیابی شده است و سپس به روش استنباطی و تاویلی ساختمانهایی که دارای عملکردهای گوناگون هستند؛ مورد نقد و بررسی قرار می گیرند. در این بخش خلاصه ای از پیشینه و مبانی نظری معماری معاصر ایران با تاکید بر معماری شهر تهران بیان شده و در ادامه تاثیرات پست مدرن بر معماری معاصر تهران ارزیابی و نقد می گردد.
