معماری ایران دارای وجوه قدرتمند زمینه گرایی بوده و این زمینه گرایی در بخشهای بسیاری بالاخص موارد مرتبط با اقلیم تاثیر گذار بوده است. یکی از ویژگی های معماری سنتی ایران غلبه بر شرایط سخت جوی در اقلیم های گوناگون می باشد که در این راستا از راهکارهای هوشمندانه بسیاری استفاده شده است. این راهکارها در پایداری معماری سنتی ایران نقش قابل توجهی دارد. در این پژوهش با استفاده از روش مورد پژوهی سعی بر آن است به گوشه هایی از معماری وابسته به خاک و زمین که امروزه به دست فراموشی سپرده شده است پرداخته شود. خاک (که دارای ظرفیت حرارتی بالاست) درمعماری سنتی به دو صورت مصالح ساختمانی و هم با تغییر شکل فرم فیزیکی منطقه و زمین کاربرد داشته است. بسیاری از این راهکارها می تواند به عنوان الگویی جهت صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان های معاصر استفاده کرد