واژه « معماری » در زبان عربی از ریشه « عمر » به معنای ساختن، عمران, آبادی و آبادانی است و « معمار »، یعنی بسیار آباد کننده. در زبان فارسی معانی متعددی برای آن ارائه شده است، مانند رازیگر و مهراز. رازیگر، به معنای استاد بنا و مِهراز، مترادف مِهتر و بزرگ بنایان که به تعبیر امروزی برابر مهندس معمار می تواند در نظرگرفته شود. در زبان لاتین واژه architect از دو بخش archi به معنای سر، سرپرست و رئیس و tekton به معنای سازنده می باشد. بررسی این واژه ها نشانگر آن است که در زبان فارسی و لاتین بر جنبه مدیریت ساخت در واژه تاکید شده، و در زبان عربی به علت غایی و هدف از ساختن که همان عمران و آبادی باشد. ایران به عنوان یکی از تمدنهای کهن و باستانی دارای ریشه و پیشینه قدرتمند معماری بوده است. پس از مبعث رسول گرامی(ص) و ظهور دین آسمانی اسلام در شبه جزیره عربستان در اندک مدتی ایرانیان به این دین و آئین جدید پیوستند و ارکان زندگی در ایران تحت تاثیر اصول و شعائر این دین ارزشمند قرار گرفت.معماری نیز از این امر مستثنی نبود. منظور از معماری اسلامی ایرانی، معماری است که پس از ترویج دین مبین اسلام در ایران و گرویدن اکثر ایرانیان به دین و آئین اسلام (تا پایان قرن دوم هجری) در ایران رایج گردید. معماری که بر پایه اصول، مبانی و اعتقدات اسلامی بنیان گذاشته شده است. در این مقاله ساختار معمارای ایرانی قبل از اسلام و سپس تغییرات بنیادین آن در دوران اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.
