سنندج به لحاظ موقعیت جغرافیایی و فعالیت های شهرسازی عصر صفوی و قاجار، از بافت شهری سنتی با ارزشی برخوردار است که بناهای مسکونی و عام المنفعه متعددی مانند حمام، مساجد و بازار در آن باقی مانده است. و دارای محدودهٔ بافت تاریخی فرهنگی با وسعتی معادل 112 هکتار است شهر سنندج را به علت واقع شدن در دامنهٔ کوه، در قدیم سنه می خواندند و چون قلعه آن از لحاظ نظامی اهمیت زیادی داشته، آن را سنه دژ (قلعه ای در پای کوه) می نامیدند که کم کم به سنندج بدل شد. ژاک دمورگان که در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه به ایران آمده، همه جا از این شهر با نام سنه یاد کرده است دولت صفوی توجه خاصی به شهر سنندج داشت همین مسئله موجب شد که زمینه حضور هنرمندان و معمارانی برجسته از اصفهان به این شهر فراهم گردد و در نتیجه معماری سبک اصفهانی به طور چشمگیری در این شهر گسترش یافت و عمارات با شکوهی از جمله کهن دژ و ساختمان های داخل آن و بازار سنندج با پلانی مستطیل شکل که کاملاً تحت تأثیر معماری بازار پیرامون میدان نقش جهان اصفهان بود ساخته شد، یکی از زیباترین چهار باغ هایی که در ایران پس از چهار باغ اصفهان ساخته شد، چهار باغ سنندج در شمال بازار بود، این چهار باغ در دوره قاجار به محله مسکونی چهار باغ تبدیل شد البته تأثیر سبک معماری اصفهان در دوره زندیه و قاجاریه هم تداوم یافت و چهار باغ و عمارت خسرو اباد که یکی از چهار باغ های زیبای ایران است در جنوب غرب سنندج ساخته شد که اکنون عمارت خسرو اباد و بخشی از چهار باغ آن باقی مانده است. در دوران معاصر تغییرات فراوانی در ساختار معماری این شهر ایجاد شد که در این مقاله این تغییرات بطور کل مورد بررسی واقع شده و از میان عملکردهای امروزین، فضاهای اموزشی جدید با جزئیات مورد نقد قرار می گیرد.
