توسعه گردشگری در مناطق دیدنی ایران، با ایجاد اقامتگاه هایی زیست بوم، هم راستا با حفظ محیط زیست امکان پذیر است. در اوایل قرن بیستم دو پژوهشگر به نام روی کلافام و آرتور تنسلی روندی از همراهی موجودات زنده در یک چرخه را بیان می کنند و آن را زیست بوم می نامند. مردمان کهن هورامانات با ایجاد معماری برآمده از طبیعت، و پدید آوردن محیطی مناسب برای زندگی خود، هزاران سال است با حفظ یکی از چرخه های زیست بوم کره زمین، بدون آسیب زدن به آن، به حیات خود در طبیعت ادامه داده و به دوام آن کمک نموده اند. اکنون به دلیل زندگی امروزی و نفوذ معماری جدید، چرخه ی این زیست بوم کمرنگ شده و همراه آن، معماری کهن هورامانات نیز در حال از بین رفتن است. در این پژوهش سعی می شود با طرح ایجاد اقامتگاه هایی زیست بوم با رویکرد گردشگری بوم گردی، به حفاظت از زیست بوم کره زمین، توسعه ی صنعت گردشگری زیست محیطی و نگهداری از بافت بومی و ایرانی معماری مناطق هورامانات پرداخت. ابتدا با بازدید میدانی و مطالعات کتابخانه ای، معماری چند منطقه ی هورامانات با توجه به پرسش های پژوهش بررسی و دسته بندی می شوند. با دست یافتن به آگاهی مناسب، دیدگاه گردشگران، ساکنان هورامانات و کارشناسان فعال در این حوزه از طریق پرسشنامه، ارزیابی شده و از داده های به دست آمده برای طراحی اقامتگاه زیست بوم استفاده می گردد. مشخص شد بیش از 70 درصد گردشگران و کارشناسان، ایده ها و ایجاد اقامتگاه زیست بوم را پذیرا بوده و نیمی از ساکنان هورامانات علاقه مندی خود را به این موضوع نشان داده اند . با اجرای این طراحی مواد زیان آور برای طبیعت تولید نمی شود. با آوردن شرایط زندگی این منطقه مانند پخت نان، شیر دوشیدن و تولید عسل به داخل اقامتگاه، پیوند خوبی بین گردشگران با این محیط و مردم ساکن هورامانات به عنوان راهنما ایجاد می گردد. همه ی ساخت وسازها توسط استادکاران و نیروی کار همین منطقه انجام می گیرد و باعث رشد معماری کهن هورامانات می شود. محیط مناسبی برای ارتباط گردشگران با طبیعت و در راستای آن گردشگری بوم گردی پدید می آید. با ایجاد محلی برای تولید محصولات طبیعی مانند وسایل دست بافت ، عسل و خوراکی های محلی به رشد اقتصادی منطقه و سلامت جامعه کمک می نماید. مکان هایی اجتماعی با موزه ی زندگی واقعی درگذشته به وجود می آیند. تولید انرژی پاک در محیطی که با مواد کاملاً طبیعی عایق شده است رونق می گیرد. ساختمان با سازه ی چوبی داخلی در برابر نیروهای جانبی مقاوم می شود و با پوشش داخلی این سازه با چوب ، محیط شیک و تمیزی را ایجاد می نماید. با ایجاد شرایطی، آب آشامیدنی و هوای تازه وارد خانهها شده و صدای ملایم طبیعت به زیبایی به وجود می آید. محیط مناسبی برای افراد ناتوان جسمی که دسترسی آسانی به طبیعت ندارند ایجاد می شود و می توانند در یک محوطه ی وسیع در گردش از طبیعت لذت ببرند. برای بهتر اجراشدن طرح، ساخت وساز از سه واحد شروع می شود که دو واحد مسکونی بوده و یک واحد برای نگهداری حیوانات محلی استفاده می گردد. این حیوانات محلی باعث تولید مواد طبیعی سالم شده و از فضولات آن ها برای تهیه کود و سوخت در موارد ضروری استفاده می شود. با تصفیه فاضلاب این اقامتگاه به الگوی خوبی تبدیل شده و آب به چرخه ی طبیعت باز می گردد. با ایجاد لانه هایی برای پرندگان و حیواناتی مانند گربه و سگ، هم زیستی مسالمت آمیزی با بخشی از محیط زیست ایجاد می شود. با پیشرفت این طراحی و اجرای آن در مناطق دیگر هورامانات امکان گردشگری بوم گردی بین این مناطق ایجادشده و باعث ترویج نگهداری از منابع طبیعی، معماری هورامانات و دوری از وسایل آلوده کننده محیط زیست می شود.
