مشکلات اقتصادی و افزایش بیکاری در جامعه سبب شده که مردم برای ایجاد کسب و کار به مشاغل کاذب روی بیاورند و دستفروشی نمونه بارز آن است. به واسطه نبود اشتغال پایدار و بحران بیکاری، جمعیت بزرگ و قابل تأملی از جوانان به پدیده دست فروشی جهت تأمین مخارج زندگی خود روی آورده اند. تراکم جمعیت دستفروشان در شهر سنندج به عنوان مرکز استان کردستان که با موجی از جمعیت جوانان بیکار مواجه است، بسیار مشهود است که خود نشان از ضعف مدیریت و کم کاری مسئولان دارد. فعالیت اکثر دستفروشان یا به عبارت دیگر خوداشتغالان خیابانی، ناشی از فقر، نیاز اقتصادی و نداشتن توان اجاره بهای مغازه ها است که سبب شده این افراد در هر شرایط آب و هوایی، ترس و اضطراب برخورد مأموران سد معبر شهرداری را با جان بخرند تا لقمه نانی برای خانواده های خود پیدا کنند. پژوهش حاضر، از نوع تحقیقات توصیفی- اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش، تعداد تقریبی 750 نفر از دست فروشان خیابان فردوسی است که با استفاده از فرمول کوکران 322 نفر از آنان انتخاب شدند. جمع آوری داده های مربوط به تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده است؛ قسمت کتابخانه ای شامل منابع موجود مثل کتاب ها، مقالات، پایان نامه ها، و رویکرد پیمایشی شامل تکمیل پرسشنامه از نمونه آماری است. برای بررسی رابطه بین ویژگی های جمعیتی (سن، جنسیت، محل تولد، وضعیت تأهل، تعداد خانوار، سطح تحصیلات، درآمد، هزینه، شغل قبلی، و سرمایه) و گرایش به دست فروشی از آزمون خی دو استفاده شد. مطابق با دیدگاه متخصصین و دستفروش ها و با استفاده از آزمون کروسکال والیس، علل اصلی دستفروشی بیکاری، فقدان سرمایه، نبود مهارت، و مهاجرت های روستا- شهری بوده است. در نهایت، برای انطباق این دو دیدگاه و بررسی علت اصلی برای گرایش به دستفروشی با dummy variable نمودن علت ها و تحلیل آن به کمک آزمون همبستگی کانونی، عامل بیکاری با ریشه مشخصه 78/0% با همبستگی کانونی کی 9% از واریانس متغیر وابسته را می تواند توجیه نماید.
