در این مقاله که به صورت سخنرانی ایراد گردید به چهار دلیل شامل مغفول ماندن منطقه لیلاخ و مشخصاً دهگلان در مطالعات جامع اقتصادی- اجتماعی و توسعه ای استان، تأکید پسا توسعه گرایان بر محلی گرایی و ظرفیت های توسعه، اهمیت مطالعات جمعیتی در سیاست گذاری، و گشایش پنجره جمعیتی و کوتاه بودن آن، بر اهمیت مطالعه اذعان شده و نتیجه گرفته شده است که دهگلان علاوه بر تحولات عام جمعیتی، به طور ویژه تحولاتی مانند کاهش باروری و کوچک تر شدن ابعاد خانوار، تغییرات ساختار سنی و قرار گرفتن جمعیت در فاز طلایی (موهبت جمعیتی) البته به صورت مقطعی، اتلاف سرمایه انسانی به خاطر عدم بهره برداری از پاداش یا موهبت جمعیتی، عدم منجر شدن تحصیلات به کار و فعالیت مولد و اشتغال واقعی، اتلاف سرمایه انسانی، افزایش بیکاری، شکل گیری اشتغال کاذب، مهاجرت نیروی کار، و موازنه مهاجرتی منفی و اثرگذاری بر رویدادهای جمعیتی دیگر را تجربه می کند و بر اساس این تحولات، دلالت ها و بایسته های سیاست گذاری ارائه گردیده است.
