شهرام کبودوندپور

مطالعات قبلی بر روی کیفیت آب سد قشلاق سنندج نشان داد ه اند که میزان جیوه-کل موجود در آب این دریاچه بیشتر از حد استاندارد تعریف شده توسط WHO و ایران (µg/L 1) است. بنابراین برای تعیین مقدار غلظت جیوه تجمع یافته در رسوبات و زیتوده بی مهرگان کف زی این دریاچه، از تیر تا آذر ماه 1388 در سه ایستگاه با عمق های متفاوت (m 30 – 2) به وسیله نمونه گیر اکمن نمونه برداری به عمل آمد. نمونه های اخذ شده پس از حمل به آزمایشگاه، توسط فزیر درایر خشک و میزان جیوه کل در رسوبات و زیتوده بی مهرگان کف زی توسط دستگاه پیشرفته اندازه گیری جیوه بر اساس وزن خشک اندازه گیری شد. روش et al. Szefer (1999)، برای محاسبه فاکتور تجمع زیستی بیوتا – رسوب (BSAF) مورد استفاده قرار گرفت. میانگین (± خطای استاندارد) جیوه کل در زیتوده بی مهرگان کف زی و رسوبات به ترتیب 02/5 ± 3/94 و 72/9 ± 66/117 بر حسبng g-1 بود. میانگین های غلظت جیوه کل در زیتوده بی مهرگان کف زی بین ماه های تحقیق، اختلاف معنی داری نداشتند (14/0P = ,16/2 = 10 ,5F)، در حالیکه غلظت جیوه در رسوبات در خلال همین زمان، اختلاف معنی داری را نشان دادند (02/0P = ,88/4 = 10 ,5F). BSAF محاسبه شده برای تمام ماه ها کمتر از عدد 1 بود، به این معنی که بی مهرگان کف زی دریاچه سد قشلاق، قابلیت تجمع زیستی جیوه در رسوبات آلوده به جیوه این دریاچه را ندارند. اما با توجه به انجام فرآیند متیلاسیون جیوه توسط بی مهرگان کف زی و قابلیت بزرگنمایی زیستی آن، باید ملاحظات جدی در مورد مصرف ماهیان کف زی خوار این دریاچه مد نظر قرار گیرد.