شهرام کبودوندپور

مطالعه ی کیفیت آب در سد قشلاق سنندج حاکی از غلظت بیش از حد مجاز جیوه در این منبع آبی بوده و از آنجائی که این سد مهمترین منبع شیلاتی شهر سنندج است، احتمال آلوده بودن ماهی کپور معمولی به عنوان پر مصرف ترین ماهی منطقه به فلز جیوه مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه برای اولین بار تجمع زیستی جیوه در بافت عضله قرمز بررسی و با جیوه موجود در عضله سفید و کبد ماهی مورد مقایسه قرار گرفت. تعداد 24 نمونه ماهی کپور معمولی در خلال ماه های تیر تا آذر سال 1388، از دریاچه سد قشلاق سنندج صید گردید و غلظت جیوه کل تجمع یافته در بافت های عضله سفید، عضله قرمز و کبد توسط دستگاه پیشرفته اندازه گیری جیوه (Advanced Mercury Analyzer Model, Leco 254 AMA, USA) برحسب ng g-1 وزن خشک اندازه گیری شد. مقادیر جیوه تجمع یافته در بافت های عضله سفید، عضله قرمز و کبد به ترتیب بین (458 - 123)، (455 - 115) و (303 - 107) بر حسب ng g-1 وزن خشک بود. مقایسه غلظت جیوه کل تجمع یافته در بافت های مذکور نشان دهنده وجود اختلاف معنا داری بین این سه بافت بود (0500/0 , P = 02/3 = 69 , 2F). تغییرات میانگین های ماهانه جیوه تجمع یافته تنها در بافت کبد دارای اختلاف معنی دار بود (0082/0 , P = 45/4 = 18 ,5F). وزن ماهی های صید شده در این تحقیق بین 1/330 تا 753 گرم متغیر بود. غلظت جیوه تجمع یافته در بافت های عضله سفید و قرمز ماهیانی که وزن آنها بیشتر از 500 گرم بود، بالاتر از استاندارد EPA بود. بنابراین انجام مطالعات تکمیلی برای بررسی تأثیرات احتمالی مصرف این ماهی بر سلامت انسان ضروری به نظر می رسد.