ساناز عینی

مقدمه : موضوع مزیت دوزبانه بودن در جنبه‌های کنترل شناختی از جمله انعطاف پذیری شناختی و کنترل توجه - مورد قابل بحث و بررسی می باشد. این پژوهش با هدف بررسی انعطاف‌پذیری شناختی و کنترل توجه افراد دوزبانه کردی- فارسی نسبت به افراد تک زبانه فارسی انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، از نظر هدف تحقیق کاربردی و از نظر روش، توصیفی و از نوع علی- مقایسه‌ای می‌باشد. جامعه آماری شامل 42 نفر تک زبانه فارسی و 43 نفر دوزبانه فارسی-کردی با میانگین سنی 8-14 ساله واقع در استان های سنندج و کرمانشاه در سال 1401 براساس تشخیص تسلط زبانی در سطوح زبان کردی و فارسی می‌باشد، به همین منظور از روش نمونه‌گیری هدفمند برای انتخاب نمونه پژوهش استفاده شد. ابزار پژوهش شامل دو آزمون استروپ زبان فارسی به منظور سنجش کنترل توجه، آزمون مرتب‌سازی کارت ویسکانسین و پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وندروال به منظور مقایسه انعطاف پذیری شناختی دو گروه تک‌زبانه‌ها و دوزبانه‌ها بود مورد استفاده قرار گرفت. برای تحلیل داده‌ها از دو روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. در بخش آمار توصیفی از تعداد و درصد، از میانگین و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی از آزمون تی مستقل جهت بررسی فرضیه‌های پژوهش استفاده گردید. داده‌ها برای تحلیل توصیفی و استنباطی با نرم افزار SPSS24 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتیجه به دست آمده حاکی از آن بود که در بین گروه تک زبانه و دوزبانه در انعطاف پذیری شناختی تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0 p)، اما برتری تک زبانه ها در انجام آزمون استروپ رنگ-واژه نشان دهنده برتری دوزبانه ها نسبت به تک زبانه ها در کنترل توجه بود (05/0 p). نتیجه‌گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که دوزبانگی کردی-فارسی دارای امتیازات مثبت کنترل توجه برای دوزبانه ها در بازه سنی کودکان می باشد به همین منظور باید بر یادگیری زبان های بومی در کشور تاکید شود. اما در انعطاف شناختی تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد < x