امروزه افزایش مصرف بی رویه سوخت های فسیلی نگرانی در مورد اتلاف منابع انرژی و اثرات مخرب زیست محیطی حاصل از آن را به مرز هشدار رسانده است. بررسی ها در ایران نشان می دهد که تقریبا 40 درصد از کل انرژی مصرفی در کشور، مربوط به حوزه ساختمان است. بخش قابل توجهی از مصارف انرژی در ساختمان، مربوط به ساختمان های عمومی می باشد و در این میان ساختمان های دانشگاهی با توجه به تعداد بالا، تنوع کاربری، مساحت زیاد و مدت زمان طولانی استفاده از آن ها، سهم قابل توجهی از مصرف انرژی را به خود اختصاص داده اند. دستیابی به اهداف توسعه پایدار، سیاست گذاران و برنامه ریزان را برآن داشت تا مطالعات ساختاری و سیاست های بهینه سازی مصرف انرژی در این گونه ساختمانی را در رأس برنامه های راهبردی خود قرار دهند. نخستین گام در جهت مدیریت انرژی و ارائه راهکارهای بهبود بهره وری انرژی در ساختمان، ممیزی انرژی است که بنچمارکینگ انرژی برای تعیین عملکرد انرژی در ساختمان های موجود بهترین راه حل اجرایی در این زمینه است. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی بر مبنای مطالعات کتابخانه ای، برداشت میدانی و ارزیابی مقایسه ای با استانداردهای ملی و بین المللی نظیر CIBSE TM46 انگلستان است. فرآیند تحقیق متشکل از تجزیه و تحلیل داده های مصارف دوره ای انرژی در بازه زمانی سال های 1390 تا 1397 و مساحت زیربنای مفید ساختمان های دانشگاهی مورد بررسی است. جامعه آماری را ساختمان های آموزشی 6 مجموعه دانشگاهی در شهرستان های سنندج و سقز در استان کردستان و شهرستان بوکان در استان آذربایجان غربی تشکیل می دهند. در این تحقیق از روش آمار توصیفی برای انجام محاسبات و آنالیز مقادیر انرژی (گاز و برق مصرفی) استفاده شده است. به منظور ارزیابی بهره وری انرژی ساختمان ها و صدور گواهی عملکرد انرژی، از رویکرد بالا به پایین برای بنچمارکینگ انرژی ساختمان های دانشگاهی استفاده شده و در پایان نتایج تحقیق به صورت راهکارهای علمی و عملی برای استفاده توسط جوامع دانشگاهی، مهندسان، برنامه ریزان و سیاست گذاران حوزه انرژی قابل دسترس است. به منظور ارزیابی بهره وری انرژی در ساختمان های دانشگاهی، نرمال سازی داده ها برای ایجاد قابلیت قیاس صحیح و تعیین بنچمارک انرژی در آن ها، شاخص عملکرد انرژی ساختمان ها محاسبه گردید. بنچمارک انرژی (مجموع گاز و برق) محاسبه شده برای ساختمان های دانشگاهی مطالعه شده (معادل 171 کیلووات ساعت بر متر مربع در سال)، با مجموع مقادیر استاندارد CIBSE TM46 (معادل 320 کیلووات ساعت بر متر مربع در سال) حدود 47 درصد اختلاف داشت که با توجه به اقلیم و عرض جغرافیایی مناطق بررسی شده، این موضوع منطقی به نظر می رسد. با توجه به گواهی های عملکرد انرژی تولید شده برای ساختمان های دانشگاهی می توان دریافت که 38 درصد از ساختمان ها عملکرد مطلوب، 37 درصد عملکرد استاندارد و 25 درصد عملکرد نامطلوب داشته اند. بهترین عملکرد در بین نمونه ها مربوط به مجتمع امام دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج و بدترین عملکرد مربوط به دانشگاه جامع علمی کاربردی واحد بوکان است. در انتها شبیه سازی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج (دارای رده انرژی G و رتبه انرژی 15) در نرم افزار دیزاین بیلدر، فرصت های بالقوه برای افزایش بهره وری انرژی را نمایان کرد و با اعمال راه کارهای پیشنهادی، بهره وری انرژی آن به میزان 13/13 درصد بهبود یافت.
