1403/10/02
رحمان ویسی حصار

رحمان ویسی حصار

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 324651
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
نمود و تحمیل در کردی: از سطح محمول تا لایۀ بند
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
کردی نمود نمودگردانی نقش و ارجاع زمان جمله
سال 1404
مجله پژوهش­ های زبان شناسی
شناسه DOI
پژوهشگران رحمان ویسی حصار

چکیده

مقالۀ حاضر در صدد بررسی پدیدار نمود و تحمیل در سطح محمول و همچنین لایه­های هسته، مرکز و بند در زبان کردی است. رویکرد مورد استفاده در این تحقیق بر اساس دستور نقش و ارجاع می­باشد. در سطح محمول نمودهای واژگانی قرار دارند که حاوی ویژگی­هایی ذاتی می­باشند. محمول­ها بر اساس این ویژگی­ها عمدتاً به پنج گونۀ فعالیتی، تحققی، دستاوردی، لمحه­ای و ایستا تقسیم می­شوند. این محمول­ها عمدتاً گونۀ سببی نیز دارند. اما سه لایۀ دیگر، بیانگر لایه­های متفاوت جمله بوده، و عمدتاً میزبان نمودهای اشتقاقی (ترکیبی) و یا عملگرهای نمودی هستند. نتایج تحلیل نشان می­دهد که در زبان کردی، لایۀ هسته میزبان سه عملگر ناقص و یک عملگر کامل است که هر کدام ساختار رخدادی خاصی را بر پنج نمود واژگانی مذکور تحمیل می­کنند. در این لایه هر محمول با نمود واژگانی خاص خود در اثر ترکیب با یکی از این عملگرها دچار فرایند تحمیل یا نمودگردانی می­شود. تمام نمودگردانی­ها تابع ابعاد معناشناختی عملگرهای چهارگانه در سطح هسته می­باشند. همچنین در لایۀ مرکز، محمول­ها در اثر ترکیب با افزوده­های قیدی (قیدهای جهتی) و یا موضوعات درونی با ویژگی­های ارجاعی ویژه (موضوع خاص یا غیرخاص) ممکن است دچار نمودگردانی شوند. محمول­های اشتقاقی (از جمله تحققی فعالیتی) عمدتاً در این لایه (مرکز) پدید می­آیند. در نهایت نتایج نشان می­دهد که عملگر زمان در لایۀ بند نیز تاثیر چشمگیری بر ساختار رخدادی محمول­ها داشته، و افعال در این لایه برای هماهنگی با ملزومات معناشناختی عملگر زمان ممکن است دچار نمودگردانی شوند. در پایان، تحقیق حاضر نظریه­ای را دربارۀ دامنۀ سلسله­مراتبی عملگرهای جمله در راستای تولید و تفسیر ساختار رخدادی یک جمله پیشنهاد می­دهد.