در این سخنرانی ابتدا زبانشناسی شناختی معرفی گردیده، و سپس نظریه استعاره مفهومی به عنوان بخشی از این گفتمان نظری واکاوی می شود. در ادامه انواع استعاره در زبان روزمره تشریح شده، و سپس نسبت آن با قوای شناختی و عاطفی روشن می گردد. سپس تفاوت استعاره در زبان روزمره با زبان شعر بررسی شده و در نهایت رویه های خلق استعاره های شعری از منظری شناختی تحلیل می شود. پس از این معرفی، کاربرد این نظریه در تحلیل متون ادبی زبان فارسی نشان داده شده، و برخی از این یافته های نظری بر تعدادی از رباعیات خیام اعمال می گردد.