هدف از سخنرانی حاضر معرفی دو مکتب متفاوت بیت خوانی در ادبیات شفاهی کردی است. این دو مکتب (مکتب موکریان و افشار) بر حسب ویژگیهای ممیزه ی سبک شناختی، زبانشناختی و جغرافیایی از هم تفکیک می شوند. پس از معرفی دو مکتب مذکور، به تحلیل و مقایسه ی وجوه ژرف ساختی مشهورترین بیت های این دو مکتب (بیت مم و زین متعلق به مکتب موکریان و بیت ونوش و برزا متعلق به مکتب افشار) می پردازیم. رویکرد این جستار در واکاوی ساختار کنشی بیت های مذکور بر اساس رویکرد نشانه شناسی ساختارگرا (گریماس، اشتراوس و برموند) است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که علی رغم اینکه دو بیت مورد نظر دارای تفاوت های قابل توجهی در وجوه روساختی هستند، اما حاوی شباهت هایی چشمگیر در الگوی کنشی و ژرف ساختی هستند. در نهایت جستار حاضر ادعا می-کند که این دو بیت متفاوت با اینکه در دو منطقه ی جغرافیایی متمایزی تکوین یافته اند، اما در واقع صورت های دگرگون شده ی یک روایت کهن (زریادرس و اوداتیس) متعلق به ایران دوره ی باستان هستند. به عبارت دیگر آنها دو قرائت متفاوت از یک روایت کهن هستند، که بواسطه ی تاثیرپذیری از عوامل تاریخی و جغرافیایی متحمل تغییراتی شده اند. این جستار نشان دهنده ی پیوستگی تاریخی و فرهنگی بیت از دوران ایران باستان تا دوره ی معاصر است.
