راحله شاکری

سرطان سینه دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان است. سرطان سینه یک فرایند چند مرحله ای است که شامل انواع مختلف سلول ها می شود و پیشگیری از آن در جهان همچنان چالش برانگیز است. تشخیص زود هنگام سرطان سینه یکی از بهترین روش ها برای پیشگیری از این بیماری است. تنظیم افزایشی کانال های کلسیمی در تکثیر و پیشرفت سلول های سرطانی از جمله در سرطان سینه نقش دارد. داروهای مسدودکننده کانال های کلسیمی از نظر شیمیایی یک گروه ناهمگن هستند، که از ورود کلسیم به داخل سلول های انقباضی عروق و قلبی جلوگیری می کنند. نشان داده شده است که مسدودکننده های کانال های کلسیمی اثرات سیتوتوکسیک را در چندین نوع سرطان اعمال می کنند. در این پژوهش اثر سیتوتوکسیک آملودیپین و دیلتیازم به عنوان داروهای مسدودکننده ی کانال های کلسیمی در حضور و غیاب دوکسوروبیسین بر دو رده ی سلولی سرطان سینه ی انسانی شامل MDA-MB-231 و MCF-7 مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا غلظت های مختلف از داروها تهیه شد. سپس اثر هرکدام از آنها به تنهایی، در ترکیب با دوکسوروبیسین (دو تا غلظت پایین از داروها با کمترین اثر سیتوتوکسیک) و ترکیب دو دارو با همدیگر بر تکثیر و بقای سلول ها در دو بازه زمانی 48 و 72 ساعت با روش MTT ارزیابی شد. نتایج نشان داد که آملودیپین و دیلتیازم اثر مهاری بر تکثیر سلول های سرطانی MDA-MB-231 و MCF-7 به روش وابسته به غلظت و زمان دارند. اثر آملودیپین بر هر دو رده در مدت زمان 48 ساعت مشابه بود، اما در 72 ساعت برای سلول های MCF-7 سمیت بیشتری داشت. اثر دیلتیازم بر هر دو رده ی سلولی مشابه بود. مقایسه ی اثر سیتوتوکسیک آملودیپین و دیلتیازم با یکدیگر نشان داد که سمیت هر دو دارو بر رده ی MDA-MB-231 مشابه است اما آملودیپین در مقایسه با دیلتیازم، سمیت بیشتری برای MCF-7 دارد. بررسی اثر سیتوتوکسیک دوکسوروبیسین در حضور داروها نشان داد که آملودیپین مانع فعالیت دوکسوروبیسین می شود اما اثر دیلتیازم بسته به غلظت دوکسوروبیسین و زمان متفاوت بود. دیلتیازم با برخی غلظت های دوکسوروبیسین تداخل داشت و در برخی غلظت ها اثر آن را تشدید می کرد. ارزیابی فعالیت کاسپاز-3/7 در لیز سلول های تحت تیمار با داروها نشان داد که آملودیپین سبب افزایش فعالیت کاسپاز-3/7 در هر دو رده ی سلولی می شود که نشانگر القای آپوپتوز در سلول ها است. در سلول های تحت تیمار با دیلتیازم، فعالیت کاسپاز-3/7 فقط در سلول های MCF-7 مشاهده شد، در حالیکه فعالیت کاسپاز-3/7 در سلول های MDA-MB-231 کمتر از کنترل بود که اظهارنظر در این خصوص نیازمند آزمایش های بیشتر است.