محمد رحمان رحیمی

زمینه و هدف: امروزه شیوع چاقی و اضافه وزن یکی از مشکلات عمده جوامع بشری است و موجب ایجاد بیماری ها و افزایش هرینه های مراقبتی و بهداشتی شده است. هدف از این پژوهش بررسی اثر 8 هفته تمرین هوازی، مصرف مکمل کافئین و رژیم غذایی پرچرب بر بیان ژن PGC-1α، FNDC5 و UCP-1 و آیریزین سرم در موش های صحرایی نر ویستار بود. روش بررسی: 80 سر موش صحرایی نر ویستار با سن 8 هفته و وزن 10±180 پس از یک هفته آشناسازی با محیط آزمایشگاه، به صورت تصادفی به 8 گروه تقسیم شدند. 4 گروه رژیم غذایی عادی «کنترل (ctrl)، کافئین (caffeine)، تمرین (T)، تمرین + کافئین (T + caffeine)» و 4 چهار گروه رژیم غذایی پر چرب «غذای پرچرب (HFD)، غذای پرچرب + کافئین (HFD + caffeine)، تمرین + غذای پرچرب (T + HFD)، تمرین + غذای پرچرب + کافئین (T + HFD + caffeine)» دریافت کردند. گروه های تمرینی به مدت 8 هفته (5 جلسه در هفته) تمرین هوازی (هفته اول با سرعت 15 متر در دقیقه به مدت 20 دقیقه و در هفته پایانی به سرعت 27 متر در دقیقه به مدت 60 دقیقه) را بر روی تردمیل انجام دادند. غلظت هورمون آیریزین توسط کیت الایزا و میزان بیان PGC-1α، FNDC5 و UCP-1 به وسیله روش ریل تایم PCR اندازه گیری شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد تمرینات هوازی و مصرف مکمل کافئین موجب افزایش معنادار PGC-1α در گروه های تمرین (P=0.000)، کافئین (P=0.000) و تمرین + کافئین (P=0.001) نسبت در مقایسه با گروه کنترل شد. همچنین موجب افزایش معنادار FNDC5 در گروه های تمرین (P=0.001)، کافئین (P=0.001)، تمرین + کافئین (P=0.001) و تمرین + کافئین + پرچرب (P=0.001) نسبت به گروه کنترل شد. میزان UCP-1 نیز در گروه های تمرین + کافئین (P=0.000) و تمرین + کافئین + پرچرب (P=0.001) نسبت به گروه کنترل افزایش معنادار یافت. هورمون آیریزین نیز در گروه های تمرین (P=0.002)، تمرین + کافئین (P=0.001)، تمرین + پرچرب (P=0.002) و تمرین + کافئین + پرچرب (P=0.001) افزایش معنادار یافت. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر مصرف مکمل کافئین، همچنین انجام تمرینات هوازی می تواند موجب افزایش معنادار هورمون آیریزین و PGC-1α، FNDC5 و UCP-1 در گروه های مورد مطالعه شود. همچنین می توانند تا حدودی اثرات منفی مصرف غذای پرچرب را هم کاهش دهند. بنابراین به نظر می رسد مصرف مکمل کافئین و انجام تمرینات هوازی با تبدیل چربی سفید به قهوه ای می تواند در افرادی که به دنبال کاهش وزن یا پیشگیری از افزایش آن هستند مفید باشد.