محمد رحمان رحیمی

چکیده مقدمه: کراتین یکی از محبوب ترین مکمل های طبیعی است که به طور گسترده مورد تحقیق قرار گرفته است. اکثر مطالعات بر روی اثرات کراتین مونوهیدرات بر عملکرد و سلامت متمرکز شد ه اند. با این حال، بسیاری از اشکال دیگر کراتین وجود دارد و به صورت تجاری در بازار تغذیه/مکمل ورزشی موجود است. صرف نظر از فرم، مکمل کراتین به طور منظم نشان داده است که باعث افزایش قدرت، توده بدون چربی و مورفولوژی عضلات با تمرینات مقاومتی سنگین همزمان بیش از تمرینات مقاومتی به تنهایی می شود. در رابطه با دوزهای مصرفی مکمل کراتین تحقیقات مختلفی ارائه شده است. با این حال هدف از فراتحلیل حاضر، بررسی هدف بررسی اثر مکمل کراتین بر عملکرد جسمانی ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی می باشد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع فراتحلیل می باشد. بدین منظور از طیف وسیعی از پایگاه های داده، از جمله PubMed ، Medline، Google Scholar و ScienceDirect، برای این پژوهش فراتحلیل مورد جستجو استفاده شدند. در پژوهش حاضر همه کارآزمایی های تصادفی کنترل شده (RCT) که در آن یک گروه مکمل کراتین را با یک گروه دارونما و اثرات آنها بر عملکرد قدرت و توان عضلانی مقایسه کرده بودند، بررسی شدند. براساس جستجوهای انجام شده (2 الی 3 ماه) از طریق پایگاه های اطلاعاتی، تعداد 58 مقاله شناسایی گردید، که پس از بررسی اولیه عناوین و چکیده مقالات و حذف مقالات غیرمرتبط و تکراری، تعداد 43 مقاله وارد مرحله ارزیابی شدند. پس از بررسی متن کامل مقالات باقیمانده، درصورتیکه مقاله شرایط ورود به پژوهش را داشت، اطلاعات آنها شامل میانگین و انحراف استاندارد استخراج گردید. در این مرحله تعداد 14 مقاله که درمورد افراد غیرفعال انجام گرفته بود، حذف گردید. در نهایت 28 مقاله (16 قدرت عضلانی و 12 توان عضلانی) به عنوان مقالات مناسب در زمینه فراتحلیل حاضر مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها و محاسبه اندازه اثر کلی پژوهش ها با استفاده از نرم افزار CMA نسخه 3 انجام شد. یافته ها: نتایج بررسی مطالعات تجزیه و تحلیل شده در فراتحلیل حاضر نشان داد که مکمل سازی کراتین اثر معناداری بر قدرت عضلانی ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی دارد (ES=0/421, 95% CL= 0/209; 0/633, P <0/0001). همچنین مکمل سازی کراتین اثر معناداری بر توان عضلانی ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی دارد ((ES=1/191, 95% CL= 0/577; 1/812, P <0/0001). بحث: با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که مصرف مکمل کراتین سبب بهبود قدرت و توان عضلانی ورزشکاران می گردد، همچنین؛ تحلیل زیرگروهی نشان داده که دوز- پاسخ بهینه شامل دوزهای بین 7-5 گرم در روز برای هر دو مولفه قدرت و توان عضلانی می باشد و مصرف کراتین به صورت مطلق نسبت به حالت نسبی (نسبت به وزن بدن) منجر به اندازه اثر بزرگتر و بهبود بیشتر در قدرت و توان عضلانی گردید. کلمات کلیدی:دوز- پاسخ، قدرت عضلانی، توان عضلانی و کراتین منوهیدرات.