دما و رطوبت دو عوامل تاثیرگذار در عملکرد کندوهای زنبور عسل به شمار می آید، کاهش دما در کندو همزمان باعث افزایش مصرف عسل و بالا رفتن رطوبت کندو در فصول سرد سال می شود و نیز افزایش دما در فصول گرم در کندو باعث کاهش تولید عسل و تکثیر جمعیت در کندو می شود. همچنین وجود مقادیر بالای رطوبت در داخل کندو باعث افزایش امراض مختلف از جمله کنه واروآ در کندو می شود. در نتیجه کنترل این پارامترها می تواند عملکرد یک کندو را تحت تاثیر قراردهد. هدف این پژوهش طراحی و ساخت کندوی زنبورعسل خورشیدی با استفاده از کلکتور فتوولتائیک و ماژول ترموالکتریک به منظور بهبود عملکرد سرمایشی و گرمایشی سیستم است. برای ساخت کندوی خورشیدی از یک کندوی زنبور عسل معمولی استفاده شده است و گرمایش و سرمایش موردنیاز کندو با نصب ماژول ترموالکتریک به همراه هیت سینک و فن تامین شده است. برای تامین و ذخیره انرژی الکتریکی مورد نیاز کندو خورشیدی از کلکتور فتوولتائیک و باتری 66 آمپر استفاده شده است. در این پژوهش برای مقایسه عملکرد این کندوی زنبور عسل و یک کندوی معمولی با شرایط تقریبا یکسان از نظر تعداد قاب، وجودملکه جوان، ذخیره عسل و گرده تقریبا برابر، ثبت داده های مربوط به دما، رطوبت و وزن کندوها در مدت هفت ماه از تاریخ اول دی ماه سال 1399 تا پایان تیر ماه سال 1400 انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که کندوی خورشیدی ساخته شده توانایی تامین گرمایش و سرمایش به منظورکنترل دما و رطوبت در محدوده مورد نظر را دارد. در فصل زمستان و هنگامی که کندوی خورشیدی در حالت زمستانه قرار داده شده بود در حالی که دمای محیط به منفی 9 درجه سلسیوس رسیده بود دمای در کندوی خورشیدی از مقدار 12 درجه سلسیوس کمتر نشده این در حالی است کمترین مقدار دمای ثبت شده در کندوی معمولی به مقدار 3/3 درجه سلسیوس رسیده بود داده های ثبت رطوبت اندازه گیری شده نشان می دهد در حالی که رطوبت در کندوی معمولی در بیشترین حالت به میزان 2/84 درصد می رسد رطوبت در کندوی خورشیدی از مقدار تعیین شده فراتر نرفته و مقدار آن 2/58 درصد ثبت شده است. با سنجش وزن کندوی خورشیدی و کندوی معمولی مشخص شد که گرمایش کندوی خورشیدی در فصول سرد سال باعث مصرف عسل کمتری خواهد شد. همچنین تخم ریزی ملکه در کندوی خورشیدی زودتر از کندوی عادی اتفاق افتاد. در اولین بازدید در اواخر اسفندماه ازکندوی خورشیدی مشاهده شد که درکف کندوی خورشیدی کنه واروآ وجود ندارد، این در حالی است که درکف کندوی عادی کنه مشاهده گردید. همچنین نتایج آزمایشگاهی نشان داد که تخم ریزی در کندوی خورشیدی زودتر از کندوی معمولی اتفاق می افتد و تعداد تکثیر در کندوی خورشیدی دو برابر کندوی عادی است. خنک کردن دما موجب ازدیاد جمعیت بیشتر زنبورها در کندوی خورشیدی شد که این موضوع از ازدیاد وزن تولید عسل و تخم ریزی ملکه در فصل گرما در کندو خورشیدی نسبت به کندو معمولی مشاهده شد. در آخر یافته های آزمایشگاهی نشان داد که کندوی خورشیدی نسبت به کندوی معمولی دارای بازدهی بالاتر، بیماری کمتر و مقدار تکثیر بیشتر زنبور است.
