پیمان امینی

اقلیم کردستان عراق دارای سازمان‌های دولتی مستقل و اقتصاد مبتنی بر نفت است. به دلیل ماهیت فعالیت‌های این اقلیم، سازمان‌های دولتی همواره با مخاطراتی روبه رو هستند که اگر مورد توجه قرار نگیرند سبب گزارشگری ناقص خواهد شد. یکی از مولفه‌های نظارتی نوین مورد تأکید نهادهای بین المللی اقتصادی و حسابرسی، کنترل‌های داخلی مبتنی بر مخاطرات احتمالی (پیشرفته) است که به دلیل توجه به تئوری‌های مبتنی بر پاسخگویی و حاکمیت سازمانی (حاکمیت شرکتی)، سبب بهبود شفافیت گزارشگری مالی خواهد شد. پس از شناسایی مولفه‌های کنترل‌های داخلی مبتنی بر مخاطرات احتمالی و شفافیت گزارشگری مالی در مقالات پیشین و نظرخواهی از 5 نفر از خبرگان (روش دلفی فازی) مولفه‌ها مشخص شدند و پرسشنامه محقق ساخته تنظیم شد. تعداد 175 پرسشنامه بسته توسط کارکنان مالی و بودجه بخش دولتی اقلیم کردستان تکمیل و سپس با تکنیک معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که کنترل‌های داخلی مالی مبتنی بر مخاطرات احتمالی بر شفافیت گزارشگری مالی بخش عمومی اقلیم کردستان عراق تأثیر معناداری دارد. کنترل‌های داخلی مالی مبتنی بر مخاطرات احتمالی رویکرد نوینی از کنترل‌های پیشگیرانه است که باید در انطباق با استانداردهای بین‌المللی موسسات عالی حسابرسی (اینتوسای) مورد توجه قرار گیرد. با توجه به تأکید نهادهای بین‌المللی حسابرسی دولتی بر کنترل‌های داخلی مبتنی بر مخاطرات احتمالی و نوسان‌های مختلفی که همواره در حال رخ دادن است، نتایج این پژوهش برای افزایش شفافیت گزارشگری مالی دولت و بهبود حسابرسی نهادهای نظارتی دارای ارزش است.