در این مقاله کوشش شده است رابطه ی گنبد، به عنوان یکی از نمادهای مذهبی در اسلام و سایر ادیان، و باورهای رایج در اقوام و ملل گوناگون مشخص شود و نقش گنبد از چشم انداز اسطوره ای آن نمایان گردد. مقاله با اشاره به باورهای هندویی، اسطوره-های قدیمی مصری، نمادپردازی آب و آتش، برخی باورهای آسیایی بخصوص در دشت های روسیه ی جنوبی، زمینه ی بررسی موضوع را در ادب فارسی فراهم آورده است. سپس با استناد به شعر کهن فارسی، نگاه شاعران بزرگ ایران را به گنبد بازمی-نمایاند. عناصری مثل رنگ، شکل تعدد، ارتفاع و .... محوری ترین مبحث مقاله است. همچنین در پایان اشاره ای کوتاه به گنبد در اسلام و قرآن شده است.