فلسفه ی ادبیات در واقع ظهور و افول انواع و اشکال ادبی است، فرم های گذشته وقتی به یک دوران تحول می رسند، بخشی از محتوای فرم های بعدی را تشکیل می دهند. ده نامه نویسی در سیر تاریخی خود ابتدا یک قالب ادبی مستقل به شمار نمی رفت، اما به تدریج از بافت متن های منظوم جدا شد و اندک اندک ساختاری مستقل یافت و به یک قالب ادبی تبدیل گشت. در این جستار سعی می شود که نگاهی به مهم ترین ده نامه های زبان فارسی افکنده شود و مشخصه ها و مؤلفه های بارز آن ها روشن گردد.