محمد رزم کبیر

پارامترهای ژنتیکی صفت شماره سلول های سوماتیک جمعیت گاوهای شیری، با استفاده از رکوردهای روزآزمون جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام ایران در سال های 1380 تا 1389 برآورد شد. داده ها شامل 222923 رکورد روزآزمون دوره اول شیردهی، متعلق به 29668 حیوان در 100 گله مختلف بود. برآوردها با روش نمونه گیری گیبس و بر اساس یک مدل روزآزمون با تابعیت تصادفی انجام گرفت. منحنی شیردهی براساس چند جمله ای های لژاندر از روز شیردهی در مدل منظور شد. به منظور تصحیح اثر ناهمگنی واریانس باقیمانده، دوره شیردهی (5 تا 365 روز شیردهی) به 10 گروه با فواصل نامساوی دسته بندی شد. براساس نتایج، واریانس باقیمانده در ابتدای دوره بیشترین مقدار را داشت و از ماه دوم تا پایان دوره شیردهی روند کاهشی جزئی در این پارامتر مشاهده شد. کم بودن واریانس های باقیمانده و محیط دائمی و بالا بودن واریانس ژنتیکی، به افزایش وراثت پذیری در انتهای دوره انجامید. کمترین و بیشترین مقدار وراثت پذیری به ترتیب در روزهای 68 (0.031) و 365 (0.098) شیردهی مشاهده شد. همبستگی ژنتیکی بین رکوردهای روزآزمون با افزایش فاصله بین آنها کاهش یافت. با استفاده از ضرایب تابعیت پیش بینی شده برای هر حیوان، ارزش اصلاحی روزانه و در نتیجه منحنی ژنتیکی در امتداد روزهای شیردهی ترسیم شد. روندهای ژنتیکی و فنوتیپی صفت نمره سلول های سوماتیک، به ترتیب 0.0025- و 0.1075- برآورد شدند (P<0.01). این نتایج نشان دهنده بهبودی مطلوب برای صفت نمره سلول های سوماتیک در سطوح ژنتیکی و فنوتیپی است.