عملکرد زنبور عسل تحت تاثیر عوامل مختلفی از قبیل ژنتیک و نژاد زنبور عسل، آب و هوا و شرایط محیطی، مدیریت کلنی و نحوه کنترل بیماری ها و مبارزه با آفات قرار می گیرد. با توجه به این که کلنی های با ژنوتیپ های متفاوت، رفتارها و احتمالاً عملکرد متفاوتی را از خود نشان می دهند، در این تحقیق عملکرد چهار نژاد زنبورعسل (کارنیولان، ایتالیایی، ایرانی و هیبرید ایرانی و کارنیکا) در مناطق کوهستانی غرب ایران مورد مقایسه قرار گرفت. برای این منظور پس از تهیه ملکه های مورد نظر، تعداد 64 کندوی تازه و خالی از قاب، تهیه و به 4 گروه نژادی اختصاص یافت. در هر گروه نژادی ابتدا کلنی ها از نظر جمعیت و ذخیره عسل و گرده همسان سازی شدند. صفت مورد مطالعه جمع آوری گرده است. مجتمع پروش زنبور عسل و تولید ملکه برادران رایگان واقع در شهرستان مریوان (35.7550° N, 46.5250° E) به عنوان مزرعه تحقیقاتی این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. داده ها و رکوردهای جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SAS مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از نظر صفات وزن گرده جمع آوری شده، بین گروه های نژادی مختلف اختلاف معنی دار وجود دارد(p<0.05). نژاد زنبور عسل ایرانی از نظر این صفت تنوع زیادی داشت. همچنین گروه نژادی هیبرید ایرانی×کارنیکا مطلوبیت بیشتری داشت. به منظور ارتقا و بهبود کارائی صنعت زنبورداری، بهره گیری از آمیخته گری نژادهای بومی با نژادهای برتر در ایستگاه های پرورش و تولید ملکه پیشنهاد می شود.
