اسپرم تعیین جنسیت شده با فراهم نمودن تعداد بیشتری تلیسه جایگزین، موجب بهبود بازده اقتصادی گاوهای شیری می شود. در حال حاضر در واحدهای صنعتی پرورش گاو شیری، اسپرم تعیین جنسیت شده به صورت گسترده به کاربرد می رود. هدف پژوهش کنونی، مطالعه پیامدهای استفاده از اسپرم تعیین جنسیت شده بر صفات سخت زایی و نرخ وقوع مرده زایی در تلیسه های هلشتاین بود. به این منظور از رکوردها و اطلاعات مربوط به 13343تلقیح مربوط به 8011 تلیسه از مجتمع شرکت کشت و دام فکا اصفهان بین سال های 1388 تا 1395 استفاد شد. در پژوهش کنونی، نرخ ماده زایی در اسپرم های تعیین جنسیت شده 86.45 درصد به دست آمد که 1.76 برابر بیشتر از نرخ ماده زایی اسپرم های معمولی (49.05 درصد) بود. وقوع مرده زایی در تلیسه های تلقیح شده با اسپرم های معمولی و تعیین جنس شده تفاوت معنی داری نداشت (P > 0.10). نتایج پژوهش کنونی نشان داد که نرخ سخت زایی در تلیسه های تلقیح شده با اسپرم تعیین جنسیت شده نسبت به تلیسه های تلقیح شده با اسپرم معمولی کمتر است. به طور کلی، اسپرم های تعیین جنسیت شده به دلایل کاهش وقوع سخت زایی، افزایش نرخ ماده زایی و نداشتن تاثیر منفی در مرده زایی می توانند در تلیسه های هلشتاین مورد استفاده قرار بگیرند.
