محمد رزم کبیر

آمیزش خویشاوندی به دلیل اثرات نامطلوبی که بر صفات اقتصادی و کاهش عملکرد دام دارد همواره بعنوان یک چالش مطرح بوده است. کنترل آمیزش خویشاوندی در یک سطح مناسب برای بهبود پاسخ به انتخاب بسیار مهم است. مقادیر گزارش شده برای میزان افت ناشی از هم خونی در جمعیت های مختلف نشخوارکنندگان کوچک متفاوت بوده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر هم خونی بر صفات رشد، شامل وزن تولد (BW)، وزن شیرگیری (WW)، وزن 6 ماهگی (6MW)، وزن 9 ماهگی (9MW)، وزن یک سالگی (YW)، افزایش وزن روزانه (ADG)، تعداد نتاج در زمان زایش(LSB) و زنده مانی در نشخوارکنندگان کوچک به روش فراتحلیل و به منظور دستیابی به مقداری واحد برای افت ناشی از هم خونی انجام گرفت. همچنین ضریب همخونی برآورد شده و اثرات آن بر صفات رشد در بزهای مرخز مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از نرم افزار جامع متاآنالیز (Comprehensive Meta-Analysis) برای آنالیز داده ها و نتایج فراتحلیل استفاده شد. آزمون Q و آماره I-squared)I2) جهت مشخص کردن ناهمگنی میان مطالعات و انتخاب مدل مناسب برای آنالیز داده ها مورد استفاده قرار گرفت. همچنین آنالیز حساسیت (Sensitivity analysis) با حذف هر مطالعه در یک زمان برای تشخیص ثابت بودن نتایج کلی انجام شد. اریبی انتشار مطالعات با آزمون تابعیت ایگر(Egger’s regression test) مشخص شد. همچنین از شجره 5396 رأس بز مرخز ثبت شده طی سال های 1371 تا 1397 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد بز مرخز شهرستان سنندج، به منظور برآورد ضریب همخونی و اثر آن بر صفات رشد (شامل وزن تولد، وزن از شیرگیری، وزن 6 ماهگی، وزن 9 ماهگی و وزن یکسالگی) استفاده شد. نتایج حاصل از فراتحلیل نشان داد که به ازای افزایش یک درصد هم خونی، افت ناشی از هم خونی برای صفات مورد مطالعه به ترتیب برابر 0.006-، 0.052-، 0.035-، 0.013-، 0.067-، 0.209-، 0.006 و 0.024- می باشد، که در این میان اثرات همخونی برای صفات وزن تولد و وزن شیرگیری و افزایش وزن روزانه معنی دار (0.05>p) بود. از کل جمعیت مورد مطالعه بزهای مرخز، 56.21 درصد از افراد جمعیت همخون بودند. میانگین ضریب همخونی کل جمعیت 2.93 درصد برآورد شد. همچنین میانگین همخونی در جمعیت همخون 5.21 درصد برآورد گردید. ضریب تابعیت صفات رشد از همخونی به ترتیب برابر 0.001-، 0.0114-، 0.026-، 0.025- و 0.030- کیلوگرم برآورد شد (0.05