1403/05/11
محمد رضا عزیزی پور

محمد رضا عزیزی پور

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 452
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
نشانی: دانشکده زبان وادبیات
تلفن: 087-33664600

مشخصات پژوهش

عنوان
ریشه یابی برخی از واژه های گویش دزفولی (بامحوریت واژگان عربی و کردی)
نوع پژوهش
مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها
گویش دزفولی ، زبان کردی ، زبان عربی ، ریشه یابی واژه ها.
سال 1395
پژوهشگران محمد رضا عزیزی پور

چکیده

شهر دزفول، از شمال به خرم آباد از جنوب به اهواز و از مشرق به شوشتر و از مغرب به دهلران محدود می شود. کلمه دزفول مرکب از دو کلمه «دز» و «فول» است، «دیز» در زبان پهلوی ساسانی به معنای «قلعه» و «پوهل» به معنای «پل» است، پس در ابتدا به صورت «دیز پوهل» تلفظ می شده است و در گذر زمان و کثرت استعمال و ساده سازی تلفظ و تکامل زبان به صورت «دزفول» درآمده است و در گویش محلی به دزفیل، دسفیل و دسبیل تلفظ می شود. اصولا وجود یک زبان ناب که هیچگونه گردی از زبان های دیگر بر دامن کبریائیش ننشسته باشد، افسانه ای بیش نیست و تا آنجا که تحقیقات زبان شناسی نشان می دهد، همه زبان ها از جنبه واژگانی آمیخته اند. زبان، ابزار سخن گفتن و وسیله داد و ستد فکری است، این ابزار در جوامع گوناگون و در طی ادوار مختلف توسعه و تکامل یافته و به مرز های خود محدود نمانده است تا جایی که امروزه نمی توان جامعه ای را پیدا کرد که در زبان مردم آن، واژگان دخیل وجود نداشته باشد به جز برخی از قبایل بسیار ابتدایی. گویش دزفولی، لهجه ای از زبان فارسی دری است که در آن لغات پارسی میانه (پهلوی) و فارسی اصیل بسیاری دیده می شود. شباهت های زیادی در برخی از واژگان گویش دزفولی با کلمات عربی و کردی وجود دارد که نگارنده این مقاله با روش تحلیلی توصیفی به دنبال ریشه یابی این واژگان و تبیین علل و عواملی است که موجب این شباهت ها شده اند و در پایان با ذکر نمونه ها و مثالهایی ضمن ریشه یابی برخی از کلمات به این نتیجه می رسد که ارتباط نزدیک اقوام با همدیگر، مهاجرت و سکونت برخی از طوایف در داخل و اطراف دزفول، آمیختگی نژادها (خواه و ناخواه) در طول تاریخ، وجود زبان مشترک پهلوی و موارد دیگری که در متن این تحقیق به آنها اشاره شده، از جمله عوامل تاثیر گذار در این زمینه هستند که شباهتهای گفتاری و واژگانی را بوجود آورده اند.