2025/12/5
Mohsen Pishwai Alavi

Mohsen Pishwai Alavi

Academic rank: Associate Professor
ORCID:
Education: PhD.
H-Index:
Faculty: Faculty of Language and Literature
ScholarId:
E-mail: m.pishvaii [at] uok.ac.ir
ScopusId: View
Phone:
ResearchGate:

Research

Title
بررسی کارکرد لایه واژگانی در نهج الفصاحه برپایه سبک شناسی لایه‌ای
Type
JournalPaper
Keywords
سبک‌شناسی, لایه واژگانی, زیبایی شناسی, حدیث و خطبه, نهج الفصاحه,
Year
2025
Journal پژوهش‌های اخلاقی
DOI
Researchers Alireza Jamali ، Zahra Khosrawi Vamkani ، Mohsen Pishwai Alavi

Abstract

سبک شناسی لایه ای تحلیل و تفسیر باریک بینانه ای از متون را در اختیار می نهد. در میان لایه های چندگانه یک متن، لایه واژگانی کاربردی ترین لایه ای است که سبک و به تبع آن معنای مورد نظر گوینده یا نویسنده را باز تاب می دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و آماری سبک شناسی لایه ایی احادیث و خطبه های پیامبر(ص) درنهج الفصاحه را واکاوی و زیبایی‌ جنبه های زبانی آن را بیان نموده است. نتایج نشان می‌دهد که کارکرد واژه‌ها در کلام و سیاق حاکم بر احادیث و خطبه ها معانی مورد نظر پیامبر(ص) را به خوبی افاده نموده اند، طوری که واژه یا سیاق دیگر نمی تواند آن معانی را با همان کیفیت بیان کند. بسامد واژه ها در مجموع انتزاعی ولی درصد آن در دو مقوله مذکور متفاوت است، در احادیث 37/65 و در خطبه‌ها 51/67. این نسبت بیانگر ذهنی بودن سبک حاکم بر احادیث و خطبه‌ هاست. در احادیث ارجاع ضمنی و در خطبه‌ها ارجاع صریح بیشتر است و همین جنبه ادبی احادیث را نسبت به خطبه ها بیشتر کرده است. نیز بسامد بالای واژگان بی نشان سبک این دو را رسمی نموده و جنبه‌ های اعتقادی، تربیتی و اخلاقی محتوا را بر جسته و تأثیر‌گذاری کلام را به کمال رسانده است.