شعر در ادبیات هر ملتی کلامی مخیل است که عنصر خیال جزء لاینفک آن محسوب می شود. خیال پردازی در شعر با به کارگیری شگردهای بیانی چون تشبیه، استعاره، مجاز و غیره نمود پیدا می کند. در اشعار شاعران گذشته و معاصر نمونه های فراوانی می توان یافت که شعر خالی از صورخیال به معنای متداول آن در میان ادیبان است و با این حال خیال انگیز می نماید و با خواندن آن عواطف خواننده برانگیخته می شود. یکی از این نوع شگردهای شاعرانه هنجارگریزی است. هنجارگریزی مهم ترین عامل تغییر زبان معیار به زبان شعری است، و از موثرترین شیوه های برجسته سازی و آشنایی زدایی در شعر به شمار می رود که شاعران با استفاده از آن به کلمات جان تازه بخشده و بر زیبایی کلام افزوده اند و لذت ادبی مخاطب را فراهم نموده اند. ابن حسام خوسفی از شاعران پارسی زبان است که در آثار خود به زیبایی از این شیوه بهره جسته است و با زیرکی و شیوایی به تناقض بازی در سطح زبان پرداخته و زبانی تازه آفریده است. این شگرد علاوه بر آثار فارسی این شاعر در اشعار عربی وی نیز نمود یافته است. در این جستار به روش توصیفی- تحلیلی به هنجازگریزی معنایی و نحوی در یکی از قصاید عربی وی که در مدح پیامبر سروده است پرداخته ایم. نتایج تحقیق نشان می دهد که بیشترین بسامد استفاده از این شیوه هنجارگریزی در بکارگیری واژگانی است که از نظر نحوی با شیوه های معمول قواعد دستوری زبان عربی هنجار گسیخته شده اند.
