فناوری به مفهوم به کارگیری دانش اعم از مکانیکی و زیستی، همواره از دیرباز، به عنوان ابزاری در جهت رفاه انسان مد نظر بوده است. اما در سده اخیر از توجه و اهمیت بیشتری برخوردار گشته است. پی ریزی نظامهای تحقیقی، گامی اساسی در ایجاد این فناوریهاست. دراین نوشتار، با استفاده از منابع کتابخانه ای سعی شده روند طراحی الگوهای ایجاد و نشر فناوری کشاورزی اعم از نظام تحقیق رسمی، تحقیق و ترویج نظام های زراعی (1)، ارزیابی سریع روستایی (2) و ارزیابی مشارکتی روستایی (3) بررسی شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که روند ایجاد و نشر فناوری در قرن بیستم بسیار سریعتر از سده های قبلی است، بطوریکه می توان دو دوره را برای آن پیشنهاد نمود که در هر دوره تاکید بر روی مسائل خاصی است: دورۀ انقلاب سبز یا دورۀ عملکرد بالا که تولید زیاد، ویژگی بارز آن بوده و در دورۀ بعد از انقلاب سبز که ایجاد فناوری کشاورزی سازگار با شرایط زارعان و تأکید بر دانسته های آنان در تهیه و تدوین برنامه های توسعه از مشخصه های آن می باشد.
