محمود حاجی رحیمی

کارایی و بهره وری از مهمترین عوامل رشد و توسعه بنگاه های اقتصادی به شمار می آید. شرکت های تعاونی تولیدی کشاورزی، امکان به هم پیوستن سرمایه های کوچک را فراهم می کنند و در نتیجه می توانند موجب افزایش مقیاس تولید و کارایی اقتصادی واحدهای تولید کشااورزی شوند. هدف مطالعه حاضر، بررسی جایگاه تعاونی های تولید کشاورزی و محاسبه و مقایسه کارایی این شرکت ها در زیر بخش های کشاورزی در شهرستان های سنندج در استان کردستان و چرداول در استان ایلام است. برای محاسبه کارایی از روش ناپارا متریک تحلیل پوششی داده ها استفاده شد. داده های مودنیاز از طریق سرشماری شرکت های تعاونی تولید فعال به دست آمد. نتایج نشان داد میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی در تعاونی های تولید کشاورزی شهرستان سنندج در حالت بازدهی ثابت نسبت به مقیاس به ترتیب 0.878، 0.684 و 0.635 و در حالت بازده متغیر نسبت به مقیاس به ترتیب 1، 0.823 و 0.823 می باشد. میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی در تعاونی های تولید کشاورزی شهرستان چرداول در حالت بازدهی ثابت نسبت به مقیاس به ترتیب 0.948، 0.845 و 0.801 و در حالت بازده متغیر نسبت به مقیاس به ترتیب 1، 0.877 و 0.877 می باشد.