مسعود حیدری زاده

در سال‌های اخیر، به دلیل کاهش سوخت‌های فسیلی، محققان برای یافتن سوخت جایگزین تلاش‌ بیشتری کرده-اند. ریزجلبک‌ها از طریق مکانیسم فوتواتوتروفیک می‌توانند دی اکسید کربن اتمسفر را به زیست توده، اسید چرب و لیپید تبدیل کنند. دونالیلا سالینا بسته به شرایط رشد می‌تواند مقادیر بالایی از لیپیدها را تولید کند. توانایی دونالیلا در تجمع تری گلیسیرید به عنوان منبع بالقوه سوخت زیستی نیز مورد توجه قرار گرفته است. دونالیلا می‌تواند حتی در فاضلاب رشد‌ کرده و ضایعات را تصفیه و همزمان زیست توده و چربی مناسب برای تولید سوخت زیستی تولید کند. این تحقیق به منظور بررسی میزان تاثیر دو تنظیم کننده ی رشد p-کوماریک اسید و جاسمونیک اسید بر میزان رشد، میزان زیست توده و تولید لیپید در ریزجلبک سبز دونالیلا سالینا صورت گرفت. نتایج رسم منحنی رشد کامل دونالیلا سالینا نشان داد این منحنی همانند منحنی‌های رشد بیش‌تر میکرو ارگانیزم‌ها در محیط کشت بسته دارای چهار مرحله می‌باشد. در مقایسه با منحنی تیپیک رشد میکروارگانیزم‌ها در شرایط کشت بسته مرحله اول یا لگ فاز در روزهای 1تا5 و مرحله دوم یا لوگ فاز در روزهای12تا26 و مرحله سوم یا سکون در روزهای28تا 33و مرحله چهارم یا مرگ در روزهای33 تا 35 مشاهده می‌شود. نتایج بررسی هم بستگی و رگرسیون بین دو متغیر جذب محیط کشت و تعداد سلولهای دونالیلا سالینا در دوره رشد در یک سیستم کشت بسته نشان می دهد همبستگی این دو متغیر مثبت و خطی بوده و ارتباط خطی و مستقیم بین جذب محیط کشت و تعداد سلولهای دونالیلا سالینا وجود دارد. نتایج رسم منحنی رشد ریزجلبک دونالیلا سالینا در شرایط کشت بسته با اعمال تیمارها نشان داد به طور کلی نمونه های تیمار شده با تنظیم کننده های رشد، رشد بیشتری را نسبت به نمونه ی کنترل نشان دادند. نتایج نشان می دهد استفاده از تنظیم کنند های رشد موجب افزایش رشد ریزجلبک در مقایسه با نمونه کنترل شده است. بیشترین میزان جذب مربوط به دو نمونه ی جاسمونیک اسید با غلظت های 1و 100 میکرو مولار و P-کوماریک اسید با غلظت 5/0میلی ‌مولار است. نمودار رشد ریز جلبک نشان می دهد تنظیم کننده های رشد بویژه جاسمونیک اسید موجب رشد بیشتر ریزجلبک شده است.نتایج نشان داد نمونه های تیمار شده با جاسمونیک اسید 1 و50 میکرومولار، بیشترین تعداد سلول را در مقایسه با نمونه های دیگر داشتند. به طور کلی نمونه هایی که با غلظت های بالاتر تنظیم کننده های رشد تیمار شدند وزن خشک بیشتری داشتند، که نمونه ی تیمار شده با جاسمونیک اسید 100میکرومولار بیشترین میزان وزن خشک را داشت. به طور کلی نمونه های تیمار شده با جاسمونیک اسید تعداد سلول بیشتری نسبت به نمونه های تیمار شده با P-کوماریک اسید و کنترل می‌باشد که در این بین جاسمونیک اسید 1 و 50 میلی‌مولار بیشترین تعداد سلول را داشتند. ترکیب اسیدهای چرب یک پارامتر ضروری در سوخت زیستی است، زیرا خواص سوخت توسط پروفایل اسیدهای چرب کنترل می شود به طور کلی، فیتوهورمون‌ها و تنظیم‌کننده‌های رشد همواره به عنوان سیگنال‌های سلولی باعث غنی‌سازی پروفایلهای اسید چرب شده و می توانند به طور موثر برای تغییر طول زنجیره اسیدهای چرب برای خواص سوخت مطلوب استفاده شوند. مقایسه ی اثر تیمار ها بر پروفایل اسیدهای چرب نتایج نشان داد هم محتوا و هم ترکیب و هم درصد پروفایل اسیدهای چرب استخراج شده از بیومس دونالیلا سالینا تحت تاثیر فیتور هورمونها تغییر یافته است. ازینرو می توان از تیمارهای هورمونی برای غنی سازی سوختهای زیستی حاصل از ریزجلبکها استفاده نمود.