طراحی هوشمند (به انگلیسی: Intelligent design) یا آفرینش هوشمند، نظریه ای است با این محتوا که بهترین توضیح برای جهان و موجودات زنده با فرض وجود علتی هوشمند محقق می شود، و جهان آن چنان ساده نیست که توسط طبیعت ساخته شود. بر اساس این نظریه می بایست وجودی هوشمند بر این جهان احاطه داشته باشد. آفرینش هوشمند بیانگر آن است که جهان تنها با تکامل شکل نگرفته است. این مدل -که قرائت جدیدی از برهان نظم است- توسط گروهی از متفکران دارای صبغهٔ دانشگاهی پیش کشیده شده است. این متفکران عقیده دارند که شواهد تجربی علم زیست شناسی و نیز برهان های ریاضی موید ادعاهای آن هاست. آنها بر خلاف طرفداران سنتی آفرینش به وقوع تغییرات بسیار جزیی در موجودات در طول زمان های طولانی معتقدند و نیز به عمر طولانی حیات در کرهٔ زمین (و نه 6000 سال که در کتاب مقدس آمده) اذعان دارند. اما آنچه که سبب شهرت سریع و گستردهٔ این نظریه شد، جنجال رسانه ای موافقان و مخالفان گنجاندن این نظریه در برنامهٔ درس علوم مدارس امریکا و سپس کشیده شدن این مسئله به دادگاه در سال 2005 بود.
