در این تحقیق اثر شوری، خشکی، سرما، گرما و pH بر جوانه زنی چهار رقم زراعی گندم (سرداری، سبلان، الموت و زرین) در پتری دیش با استفاده از طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردید. نتایج نشان داد که در دمای 5 درجه سانتی گراد الموت با %100 جوانه زنی مقاومترین و زرین با %58 جوانه زنی حساسترین ارقام به سرما می باشند. الموت در 40 درجه سانتی گراد با %16 جوانه زنی مقاومترین و زرین با صفر درصد جوانه زنی حساسترین ارقام به گرما بودند. در پتانسیل اسمزی -1.22 مگاپاسکال رقم سرداری با %75 جوانه زنی مقاومترین و زرین با %10 حساسترین رقم به خشکی هستند. در غلظت 10 گرم در لیتر یا 0.171 مولار نمک طعام رقم سبلان با %60 جوانه زنی مقاومترین و سرداری با %40 جوانه زنی حساسترین رقم به شوری شناخته شدند. جوانه زنی ارقام در سطوح متفاوت pH نشان داد که pH بهینه جوانه زنی در محدوده 5-9 بوده است، رقم سرداری برای کشت در زمینهای اسیدی مناسب تر و رقم زرین حساسترین رقم به محیط های اسیدی می باشد و برای کاشت در محیط های بازی مناسب است، در حالیکه رقم الموت به محیط های بازی حساسیت نشان می دهد. مطالعه برخی از ترکیبات شیمیایی بذر ارقام، نشان می دهد که بین درصد پروتئین بذر ارقام و مقاومت آنها به خشکی، شوری، سرما و گرما رابطه معنی داری وجود دارد، بطوریکه ارقام مقاوم در مقایسه با ارقام حساس، حاوی درصد پروتئین بذری بیشتر و درصد نشاسته کمتر می باشند.
