1403/02/13
مسعود حیدری زاده

مسعود حیدری زاده

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 27867641700
دانشکده: دانشکده علوم پایه
نشانی: گروه علوم زیستی ، دانشکده علوم پایه ، دانشگاه کردستان ، سنندج
تلفن: 0871-6660075

مشخصات پژوهش

عنوان
فرایند انتقال مواد در گیاهان
نوع پژوهش
سخنرانی
کلیدواژه‌ها
نظریه چسپندگی – مکش، آوندهای چوبی، خصوصیت چسپندگی و پیوستگی
سال 1400
پژوهشگران مسعود حیدری زاده

چکیده

بررسی کلی در حرکت آب از خاک به گیاه و از گیاه به اتمسفر مکانیسم های مختلفی دخالت دارند. در خاک و آوند چوبی جریان توده ای در واکنش به شیب فشار عامل اصلی انتقال است. در فاز بخار از برگ تا اتمسفر شیب انتشار عامل اصلی حرکت آب است. در انتقال آب از عرض غشاها شیب پتانسل آبی عامل اصلی و جریان اسمزی اثرگذار است. به طور کلی جریان آب فرآیندی غیرفعال است و آب در واکنش به نیورهای فیزیکی حرک می کند و پمپ های متابولیکی با صرف انرژی در این فرآیند دخالت ندارند. یعنی آب در مناطقی مانند خاک و ریشه که پتانسل آبی بالاتری دارند به مناطقی مانند هوا و برگ که پتانسیل آبی کمتری دارند حرکت می کند. شیب پتانسیل آبی دائما از خاک تا برگ و تا اتمسفر کاهش می یابد.نظریه چسپندگی – مکش انتقال شیره خام در آوندهای چوبی cohesion-tension theory of sap ascent را توضیح می دهد. در این نظریه شیب فشار مورد نیاز برای جابجایی آب از طریق آوند چوبی می تواند حاصل تولید فشارهای مثبت در قاعده گیاه و فشارهای منفی در راس گیاه باشد. فشار هیدرواستاتیک مثبت ریشه ایی در حدود 1/0 مگاپاسکال و فشارهیدرو استاتیک منفی بالا در برگها ناشی از تعرق و تبخیر باعث کشیده شدن ستونی از آب و شیره خام در آوندهای چوبی بطرف بالا میشود خصوصیت چسپندگی و پیوستگی مولکولهای آب به همراه نیروی مویینگی نیز به صعود شیره خام در آوندهای چوبی و در بستر دیواره های سلولهای گیاهی کمک می کند.