محمد دارند

برای انجام این پژوهش داده­های بارش ماهانه­ سه پایگاه مرکز اقلیم­شناسی بارش جهانی (GPCC)، اسفزاری و ایستگاه­های همدیدی بر روی ایران طی بازه­ زمانی 1962 تا 2010 استفاده شد. برای سنجش دقت مقادیر برآوردی بارش پایگاه داده GPCC ابتدا به­کمک تابع نزدیک­ترین همسایه تفکیک مکانی همسان­سازی شد. رویکرد تراکم بیشتر به تراکم کمتر برای گزینش یاخته­های مکانی و مقایسه پایگاه­ها به­کار گرفته شد. از هفت نمایه واکاوی ارزیابی دقت مقادیر بارش در ابعاد زمان و مکان استفاده شد. یافته های حاصل از این پژوهش بیانگر هماهنگی و همبستگی زمانی بسیار بالای بارش برآورد شده­ این پایگاه با دو پایگاه داده ملی اسفزاری و ایستگاهی است. کاربست شاخص های ارزیابی دقت بر روی سری زمانی مقادیر بارش پایگاه داده GPCC نشان داد که علاوه بر هماهنگی زمانی در افت­وخیزهای بارش، مقادیر بارش برآوردشده این پایگاه بسیار نزدیک به مقادیر بارش مشاهده و ثبت شده است. اگرچه در برخی مناطق مقادیر بارش برآورد شده همراه با اُریبی است ولی نسبت خطای مقادیر برآوردشده به مقدار کل بارش مشاهده­شده بسیار کوچک است. از لحاظ پراکنش مکانی دقت این پایگاه در برآورد بارش بر روی نیمه غربی رشته کوه­های زاگرس و شمال­شرق کشور بیشینه است. بر روی این­گونه مناطق شاخص توافق و ضریب تعیّن نزدیک به عدد یک است. بیشترین مقدار شاخص ریشه دوم میانگین مربعات خطای نسبی در مناطق بسیار خشک مرکزی و بیابان لوت مشاهده می­شود. در مناطق پُربارش میزان شاخص یادشده به­نسبت بسیار کوچک­تر است. از لحاظ زمانی بیشترین هماهنگی در سری زمانی مقادیر بارش برآوردشده این پایگاه با دو پایگاه ملی اسفزاری و ایستگاهی در ماه­های پربارش دیده می­شود. برپایه یافته­های حاصل از شاخص کارآیی ناش–ساتکلیف می­توان گفت که کاربست و کارآیی مقادیر بارش برآورد شده این پایگاه بسیار بهتر از به­کارگیری مقادیر میانگین بارش بر روی اغلب گستره ایران زمین است. یافته­های این پژوهش تأییدی بر یافته­های سایر پژوهشگران در ارتباط با دقت بالای مقادیر بارش برآورد شده پایگاه GPCC است.