برنامه ریزی کاربری اراضی، علم تقسیم زمین و مکان برای کاربردها و مصارف مختلف زندگی است که به منظور استفاده موثر از زمین و انتظام فضایی مناسب و کارا صورت می گیرد. مکان یابی و ساماندهی صنایع شهری عبارت است از روند تعریف و طبقه بندی صنایع مورد نیاز و مفید برای شهر (معرفی صنایع مجاز و غیرمجاز) و تعیین حوزه و شکل استقرار آنها در نواحی مختلف شهر و نظارت همه جانبه بر عملکرد آنها، به نحوی که بیشترین فایده و کمترین زیان را برای شهر و شهروندان داشته باشد. متاسفانه امروزه یکی از بزرگترین معضلات مربوط به شهرهای بزرگ، حضور نامناسب صنایع و کارخانه ها در محیطهای شهری می باشد. هدف این مقاله تحلیل تحلیل ارتباط بین مکان گزینی صنایع آلاینده و ارتباط آن با مرگ و میر مردم جمعیت شهر تهران است. بدین منظور داده های مربوط به آلودگی هوا و مرگ و میر مربوط به مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی-عروقی، تنفسی و سکته مغزی و کل مرگ و میر طی دوره 2002-2005 به ترتیب از مرکز کنترل کیفیت هوای تهران و سازمان بهشت زهرا استخراج شد. در این تحقیق با استفاده از روشهای آماری رگرسیون و همبستگی پیرسون، نقش ارتفاع و جهت و سرعت باد در آلودگی هوا با توجه به پراکنش صنایع و کارخانجات به بررسی و تحلیل ارتباط سلامت مردم با آلودگی هوا پرداخته می شود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تجارب ساماندهی صنایع شهری در شهر تهران حاکی از این است که در این زمینه هنوز نظام سازمان یافته و یکپارچه ای وجود ندارد و فرایند مکان گزینی صنایع، به ویژه در این شهر با مسائل و مشکلات گوناگون روبرو است. پراکنش صنایع و کارخانجات تهران با توجه به جهت و سرعت باد و نقش ارتفاع یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای تهران می باشد که تاثیری مستقیمی بر سلامت و مرگ و میر شهر تهران دارد. بیشتر صنایع تهران در غرب واقع شده و جهت باد در شهر تهران طی دوره مطالعه در قسمت غرب جهت غربی، در قسمت شرق جهت شرقی ، در مرکز جهت جنوبی و در شمال تهران جهت باد شمالی می باشد. این باعث می شود که هوای آلوده ای که از این صنایع منشأ می گیرند نتواند از شهرتهران خارج شود. این امر می تواند یکی از دلایل اصلی افزایش مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی-عروقی، تنفسی و سکته مغزی و یا بطور کلی مرگ و میر در مناطق مرکزی باشد.
