محمد دارند

سپیدایی از فراسنجﻫﺎی کلیدی در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آب و ﻫﻮاﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. بررسی آب و هواشناسی سپیدایی می‌تواند ابزاری برای شناخت تغییرات محیطی باشد. ﺳﻨﺠﻨﺪه مودیس سپیدایی سطح زﻣﻴﻦ را ﺑه‌ﻄﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ در ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﻜﺎﻧﻲ مناسب ﺗﻮﻟﻴﺪ و در دسترس پژوهشگران ﻗﺮار می‌دهد. در این پژوهش جهتِ واکاوی آب و هواشناسی سپیدایی ایران، نخست داده‌های فراورده MCD43A4 سنجنده مودیس در محدوده ایران در بازه زمانی 1/1/2001 تا 30/12/2021 با تفکیک مکانی 500 متری و تفکیک زمانی روزانه از وبگاه ناسا برداشت شد. پس از پیش پردازش‌های لازم، میانگین بلندمدت ماهانه، فصلی و سالانه سپیدایی ایران محاسبه شد. یافته‌ها در مقیاس ماهانه نشان داد که در ماه‌های سرد سال (Jan, Feb, Mar) که ماه‌های برف‌پوش ایران شناخته می‌شوند، سپیدایی ایران بیشینه شده و ماه‌های گذار فروکش کرده و سپس در ماه های گرم سال (June, July, Aug) به‌سبب خشکی زمین و افزایش دمای رویه زمین دوباره افزایش می‌یابد. این رفتار دو سویه در مقیاس فصلی نیز آشکار است. به‌طوری‌که سپیدایی ایران در فصول زمستان و تابستان بیشینه و در فصول بهار و پاییز (فصول گذار) کمینه می‌باشد. همچنین یافته‌ها گویای آن است که میانگین بلندمدت سپیدایی ایران حدود 5/12 درصد است. با آگاهی از محدودبودن پوشش برفی ایران، پایین‌بودن سپیدایی ایران طبیعی به‌نظر می‌رسد.