زمینه و اهداف: استفاده از میکروارگانسیم ها ی تجزیه کننده ی کافئین به عنوان کاتالیزورهای مبتنی بر شیمی سبز از منظر بیوترانسفورماسیون میکروبی جهت تولید محصولات باارزشی مانند تئوبرومین و پارازانتین که در صنایع دارویی و پزشکی کاربرد فراوانی دارند، حائز اهمیت است. این مطالعه با هدف تشخیص سویه های باکتری بومی تجزیه کننده ی کافئین به عنوان کاتالیست های زیستی نوین در تولید دی متیل زانتین های با ارزش افزوده ی بالا از سوبسترای ارزان قیمت کافئین انجام شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 21 سویه ی باکتری با توان بالقوه ی تجزیه کنندگی کافئین براساس تکنیک غنی سازی جداسازی شدند. غربالگری اولیه از طریق کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) انجام شد. سویه منتخب با استفاده از آزمایش های فنوتیپی و همچنین آنالیز ژنوتیپی ژن 16S rDNA شناسایی شد. غلظت متیل زانتین های تولید شده در مخلوط واکنش بیوترانسفورماسیون به وسیله کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC) مورد سنجش کمی قرار گرفت. یافته ها: براساس نتایج بدست آمده، از میان 21 سویه باکتری غربالگری شده با قابلیت تجزیه کنندگی کافئین، سلول های در حال استراحت سویه باکتری Bacillus subtilis CTB04، دارای پتانسیل تبدیل کنندگی کافئین به تئوبرومین و پارازانتین بود. سویه CTB04 پتانسیل تبدیل 5/2 گرم در لیتر از سوبسترای کافئین را به 35/1 گرم در لیتر پارازانتین (راندمان مولی 2/58 درصد) و 66/0 گرم در لیتر تئوبرومین (راندمان مولی 4/28 درصد) را پس از گذشت 96 ساعت از شروع واکنش بیوترانسفورماسیون دارا بود. نتیجه گیری: این مطالعه راهکاری دومنظوره را هم برای پاک سازی زیستی کافئین سمی از محیط های آلوده و هم برای تولید دی متیل زانتین های های تئوبرومین و پارازانتین با کاربرد درمانی ارائه می کند.
