میکرواورگانیسم های محتلف بعنوان نانوکارخانه های بالقوه سبز به علت پتانسیل فوق العاده خود قادر به ایجاد محیط سبز به منظور ایجاد نانوساختارهای کنترل شده هستند. در ساخت نانوذرات اکسید روی به روش های فیزیکو شیمیایی، مشکلاتی از قبیل آلودگی محیط زیست، هزینه بر بودن و پیچیده بودن فرآیند سنتز وجود دارد و بنابراین نیاز به توسعه روش های زیستی تولید نانوذرات از نظر دستیابی به ذراتی متحد الشکل، مصرف انرژی پایین، خلوص بالا، آلودگی زیست محیطی کمتر و سهولت کار وجود دارد. این تحقیق بر غربالگری سویه های بومی قارچی با قابلیت تحمل پذیری بالا به یون سمی روی و امکان بهره برداری از آنها بعنوان کاتالیزورهای زیستی برای سنتز برون سلولی نانوذرات اکسید روی متمرکز شده است. در این راستا 22 سویه قارچی شامل 15 سویه کپکی و 7 سویه مخمری براساس مشاهدات میکروسکوپی، ماکروسکوپی و آزمایشات ریخت شناسی تشخیصی، از خاکهای معادن روی و سرب انگوران زنجان و معادن مس سرچشمه کرمان، براساس تکنیک غنی سازی انتخابی، جدا سازی شدند. تحمل پذیری ذاتی سویه های جدا شده نسبت به یون سمی روی به روش رقت در آگار تعیین گردید. از میان سویه های قارچی غربالگری شده، سویه کپکی ZRS14 و سویه مخمری MY2 که دارای بالاترین تحمل پذیری نسبت به یون سمی روی بودند، بعنوان سویه های منتخب تحت عنوان Aspergillus niger ZRS14 و Candida sp.MY2 شناسایی و در بانک جهانی اطلاعات ژنی، ثبت شدند. در ادامه این تحقیق، از سوپرناتانت حاصل از سویه های قارچی مذکور بعنوان بیوکاتالیزور برای سنتز برون سلولی نانوذرات اکسید روی در مواجهه با محلول استات روی استفاده شد. بررسی تشکیل نانوذرات در محلول زیستی استات روی بصورت ماکروسکوپی با تغییر رنگ محلول واکنش، بررسی طیف سنجی UV-vis مربوط به پلاسمون رزونانس سطحی نانوذرات، آنالیز طیف پراکندگی عنصری اشعه ایکس (XRD) و میکروگراف های بدست آمده از تصاویر میکروسکوپ الکترونی SEM، انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که سوپرناتانت جمع آوری شده از سویه های قارچی مذکور، قادر به سنتز نانوذرات اکسید روی در اشکال کروی و با اندازه ابعاد 5-50 نانومتر می باشد.
