در دهه های اخیر، نانوفناوری با پیشرفتهای بیسابقه خود، به عنوان یکی از حوزههای کلیدی و نوآورانه در توسعه فناوری شناخته شده است. در این زمینه، نانوذرات، که به عنوان یکی از مهمترین ساختارهای نانومتری هستند، توجه ویژه محققان و صنعتگران را به خود جلب کردهاند. از آنجا که نانوذرات دارای کاربردهای بالقوهای در زمینههای متنوعی از جمله علوم زیستپزشکی، اپتیک، الکترونیک، انرژی و بهسازی محیطی هستند، بدون شک، در بهبود کیفیت زندگی بسیار مؤثر هستند. سنتز نانوذرات به طور عمده از طریق سه روش فیزیکی، شیمیایی و زیستی صورت میپذیرد، هر یک از این روشها دارای ویژگیهای خاص خود هستند. روشهای فیزیکی و شیمیایی با هدف تولید نانوساختارهای پایدار با اندازه یکنواخت بهکار گرفته میشوند، اما از نظر پایداری بلندمدت نتایج مطلوبی را بههمراه نمیآورند. به دلیل محدودیتهای موجود در این دو روش برای سنتز نانومواد، ضرورت دارد که روشهای جدیدی با استفاده از تکنیکهایی که به عنوان تمیز، غیرسمی و سازگار با محیط زیست شناخته شدهاند، توسعه یابند. این اقدام میتواند به پیشرفت نانوفناوری سبز به عنوان یک حوزه نوظهور در علم منجر شود. نانوفناوری سبز، به عنوان شاخهای از شیمی سبز، بر رویکردهای زیست محیطی برای توسعه تکنیکها و ابزارهای کارآمد در کاربردهای متنوع تمرکز دارد. این تمرکز میتواند نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار داشته باشد. این رویکرد، اصول شیمی سبز و مهندسی دوستدار محیط زیست را به کار میگیرد تا خطرات زیست محیطی و بهداشتی مرتبط با ساخت و استفاده از نانومواد را کاهش دهد. هدف اصلی این روش، ترویج استفاده پایدار از نانومواد، کاهش خطرات بهداشتی مرتبط با آنها و کاهش خطرات ناشی از ساخت و استفاده از نانومواد است. میکروارگانیسمها به عنوان نانوکارخانه های هوشمند و دارای ویژگیهای منحصربه فرد، برای تولید و اصلاح نانوذرات از طریق مکانیسمهای متعدد عمل میکنند. یکی از مکانیسمهای رایج، کاهش یونهای فلزی در محیط توسط میکروارگانیسمها است که باعث تشکیل نانوذرات فلزی میشود. این فرآیند شامل فعالیت آنزیمهای متنوعی است که توانایی تبدیل یونهای فلزی به نانوذرات را به صورت داخل یا خارج از سلول دارند.
